Chet eldagi Vyetnamliklar
Overseas Vyetnam (vyetnamcha: người Việt hải ngoại , Việt kiều yoki kiều bào) Vyetnamdan tashqarida yashovchi odamlarVyetnam xalqiga ishora qiladi. Taxminan 4,5 million xorijdag Vyetnamliklar bor boʻlib, ularning eng katta jamoasi Qoʻshma Shtatlarda yashaydi. Chet eldagi Vyetnamlarning eng qadimgi toʻlqini 1975- yilda Saygon qulaganidan va Shimoliy Vyetnamning Janubiy Vyetnamni qoʻshib olishidan keyin iqtisodiy va siyosiy qochqinlar sifatida Vyetnamni tark etganlar.
Chet eldagi Vyetnamliklar Hindiston diasporasini, chet eldagi Xitoylar, chet eldagi filippinliklar va Livan diasporalaridan keyin turuvchi beshinchi yirik Osiyo diasporasini tashkil qiladi.
Việt Kiềuján ( „Vetnamlik muhojir“) atamasi Vyetnamdagi odamlar tomonidan mamlakatdan tashqarida yashovchi vyetnamlik odamlarga nisbatan qoʻllaniladi va oʻzini identifikatsiya qilish atamasi hisoblanadi. Biroq, koʻplab Xorijdagi Vyetnamliklar Người Việt hải ngoại atamalarini afzal koʻrishadi, („Overseas Vetnam“) yoki Người Việt tự do („erkin Vetnam“).
Tarix
Chet eldagi Vetnamlarni alohida toifalarga boʻlish mumkin:
Associated Press agentligining 2014 -yilgi hisobotiga koʻra, „ayollar mamlakatni tark etayotgan ishchilarning, kamida uchdan ikki qismini tashkil qiladi“ va baʼzida otalarini bolalarga qarash uchun qoldiradilar. Hisobotda, shuningdek, „Xorijdagi barcha vyetnamlik ishchilar uchun qaytarib yuborilgan pul oʻtkazmalarining umumiy miqdorini endilikda yiliga 2 milliard dollardan oshiradilar“.
Bundan tashqari, 2020-yilning holatiga koʻra, 190 000 ming nafar vyetnamliklar chet elda tahsil olishmoqda. Ularning aksariyati Avstraliya (30 000), AQSh (29 000), Kanada (21 000), Buyuk Britaniya (12 000) va Osiyo mamlakatlarida (70 000); shuningdek, nomaʼlum sonli noqonuniy vyetnamlik muhojirlar ham, Osiyodan Yevropagacha boʻlgan noqonuniy odam savdosining yirik tarmoqlari boʻylab Esseks yuk mashinasining oʻlimidan maʼlum boʻlgani aytilmoqda.
Dunyo boʻylab
Qoʻshma Shtatlar
Qoʻshma Shtatlardagi vyetnamlik immigrantlar dunyodagi eng yirik immigrantlar jamoalaridan biri hisoblanadi. Jamiyatdagi odamlar 1980-yilda 231 000 ming dan 2012 -yilda esa1,3 millionga koʻpaygan. Aksariyat muhojirlar esa Vyetnam urushidan keyin Qoʻshma Shtatlarga qochqin sifatida qochib, 1960-yillardan 1990-yillarga qadar uch xil toʻlqinda kelishgan. Birinchi toʻlqin asosan Janubiy Vyetnam harbiy xizmatchilari va fuqarolardan iborat edi, chunki ular Janubiy Vetnam hukumati va AQSh bilan aloqalari tufayli kommunistik kuchlar tomonidan nishonga olingan.
Vetnam bilan munosabatlar
Chet eldagi Vyetnam aholisi va Vyetnamning hozirgi hukumati oʻrtasidagi munosabatlar anʼanaviy ravishda xushmuomalalik va ochiq nafrat qutblari oʻrtasida joylashgan. Umuman olganda, Shimoliy Amerika, Gʻarbiy Yevropa va Avstraliyada yashovchi Xorijdagi vyetnamliklar (bular xorijdagi Vyetnam aholisining katta qismini tashkil qiladi) Vyetnamning mavjud hukumatiga keskin qarshlari esa, Yevropada (asosan Markaziy va Sharqiy Yevropada), Yaqin Sharq, Afrika va Osiyoda istiqomat qiluvchi xorijdagi Vyetnamliklarning kamroq aholisini, aksariyati sobiq kommunistik mamlakatlarga oʻqishga yuborilgan, odatda ijobiy yoki neytralroq boʻlib qoladilar, agar hukumat bilan unchalik doʻstona munosabatda emas. Ushbu Sharqiy Yevropalik Vetnamliklarning aksariyati Shimoliy Vetnamdan boʻlib, odatda kommunistik rejim bilan shaxsiy yoki oilaviy aloqalariga ega 1975-yilgi siyosiy qochqindan oldin ketganlar, asosan Fransiyada istiqomat qilganlar, odatda oʻzlarining his-tuygʻularini ikki qutb oʻrtasida joylashgan deb bilishadi. . Bu boʻlinish ularning diniy eʼtiqodida ham kuchli namoyon boʻladi.
uz.wikipedia.org