Butunjahon surunkali obstruktiv o‘pka kasalligiga qarshi kurash kuni
Butunjahon surunkali obstruktiv oʻpka kasalligiga qarshi kurash kuni har yili noyabr oyining uchinchi chorshanbasida nishonlanadigan va surunkali obstruktiv oʻpka kasalligi (SOOʻK) haqida xabardorlikni oshirish, undan oʻlim sonini kamaytirish, bilim almashish, ushbu kasallik bilan kurashish yoʻllarini muhokama qilish va qaror qabul qiluvchilar, tibbiyot xodimlari va jamoatchilik muammosiga eʼtibor qaratish bayramidir. Ushbu kunda chekishga qarshi kurash boʻyicha olib borilayotgan tadbirlar ham muhim ahamiyatga ega. U birinchi marta 2002-yilda oʻtkazilgan. Har yili 50 dan ortiq mamlakatlarda ushbu kasallik haqida aholini xabardor qilish nuqtai nazaridan ushbu kunni yilning eng muhim kuniga aylantiradigan turli tadbirlar oʻtkaziladi.
SOOʻK — bu nafas olishni qiyinlashtiradigan progressiv, hayot uchun xavfli oʻpka kasalligi va kasallikning asosiy xavf omillari tamaki chekish, havoning ifloslanishi, chang va ish joyidagi kimyoviy moddalarga taʼsir qilishdir. Tamaki chekish oʻrnatilgan xavf omilidir va kasallikning holatlari taxminan 80%— 90% ni tashkil qiladi va faol chekish ham, passiv chekish ham xavflidir, yaʼni tutunli xonada boʻlish kifoya. Tamaki chekuvchilarda nafas qisishi taxminan 40 yoshlarda, chekmaydiganlarda esa 13-15 yil kechroq rivojlanadi. Konchilar, metallurgiya va tsellyuloza-qogʻoz sanoati ishchilari, temir yoʻlchilar, gʻalla va paxtani qayta ishlash bilan shugʻullanadigan ishchilar kasbiy xavfga duchor boʻladilar va mehnatni muhofaza qilish choralari bilan xavfni sezilarli darajada kamaytirishga erishish mumkin.
2011-yil holatiga koʻra, Rossiyada epidemiologik tadqiqotlar hisob-kitoblariga asosan, SOOʻK bilan kasallangan taxminan 11 million bemor bor edi, ammo rasmiy arizalar statistik maʼlumotlariga koʻra, taxminan 1 million kishi roʻyxatga olingan. Yevropa nafas olish jamiyati maʼlumotlariga asosan, faqat 25% kasallik hollarda oʻz vaqtida tashxis qoʻyilgan. 2014-yilda Rossiyada barcha oʻlimlar holatining SOOʻK dan oʻlim darajasi 4,1% ni tashkil etdi. Erta tashxis qoʻyish va profilaktika choralari aholining hayot sifatini yaxshilash va kasallikdan oʻlim darajasini kamaytirish imkonini beradi. Kasallik nafas olish testi — spirometriya yordamida tashxis qilinadi.
Yana qarang
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org