Butunjahon beysbol va softbol konfederasiyasi
Butunjahon beysbol va softbol konfederasiyasi (inglizcha: World Baseball Softball Confederation, qisqartma
WBSC) — dunyo bo‘yicha beysbol va softbol bo‘yicha boshqaruv organi hisoblanadi. U 2013-yilda Xalqaro beysbol federasiyasi (IBAF) va Xalqaro softbol federasiyasi (ISF) birlashishi natijasida tashkil etilgan. Dunyoning 145 mamlakatidan 210 ta milliy assosiasiyalarni birlashtiradi. Uning shtab-kvartirasi Lozannada (Shveysariya) joylashgan. WBSC prezidenti Rikkardo Frakkari (Italiya) hisoblanadi.
Tarixi
Xalqaro beysbol federasiyasi
Birinchi xalqaro beysbol o‘yinlari 1904-yilda Sent-Luisdagi (AQSH) Olimpiadada bo‘lib o‘tgan va u yerda beysbol ko‘rgazmali sport turi sifatida kiritilgan. Xuddi shu tartibda u 1912-yilda Stokgolmdagi Olimpiya o‘yinlarining norasmiy dasturiga kiritilgan. Qo‘shma Shtatlarning ikki jamoasi o‘rtasidagi 24 yillik o‘yinlaridan so‘ng, 1936-yilgi Olimpiya o‘yinlarida Berlinda beysbol namoyish etildi. 1938-yilning avgustida Angliyaning bir necha shaharlarida birinchi jahon chempionati maqomini olgan Buyuk Britaniya va AQSH jamoalari o‘rtasida bir qator o‘yinlar bo‘lib o‘tadi. 5 o‘yindan 4 tasida g‘alaba qozongan mezbon jamoa g‘olib bo‘ldi. 1950-yilda Nikaragua poytaxti Managuada bo‘lib o‘tgan jahon chempionatiga kelib, jahon chempionatlarida ishtirok etuvchi jamoalar soni allaqachon 12 taga yetgan edi.
1938-yilda
Xalqaro beysbol federasiyasiga (International Baseball Federation) asos solindi, 1943-yilda u
Xalqaro havaskor beysbol federasiyasi (Federación Internacional de Béisbol Amateur — FIBA) deb o‘zgartirildi.
1951-yilda beysbol birinchi Panamerika o‘yinlari dasturiga kiritib borildi.
1953-yilda birinchi qit’a federasiyasi - Yevropa beysbol konfederasiyasi tashkil etilgach, u kelasi yildan Yevropa chempionatlarini o‘tkaza boshladi. 1954-yilda Osiyo beysbol federasiyasi tuzilib, o‘sha yili o‘z qit’asining birinchi chempionatini o‘tkazdi.
1956, 1964 va 1968-yillarda beysbol ko‘rgazmali sport turi sifatida Olimpiya o‘yinlari dasturiga kiritildi.
1973-yildan — 1975-yilgacha milliy assosiasiyalarning bir qismi FIBAni tark etib, Butunjahon havaskor beysbol federasiyasini ((Federación Mundial de Béisbol Amateur — FEMBA) vujudga kelganda, beysbol olamida parchalanish yuz berdi. 1976-yilda yagona
Xalqaro beysbol assosiasiyasi (International Baseball Association —
AINBA ,
IBA ) tuzildi, u 1999-yilda Xalqaro Beysbol Federasiyasiga (International Baseball Federation — IBAF) aylantirildi va u 2013-yilda Xalqaro Softbol Federasiyasi (International Softball Federation — ISF) bilan birlashgunga qadar mavjud edi. Ular birlashgach
Butunjahon beysbol va softbol konfederasiyasi bo‘ldi.
1985-yilda Panamerika beysbol konfederasiyasi, 1989-yilda Okeaniya beysbol konfederasiyasi va 1990-yilda Afrika beysbol va softbol assosiasiyasi tashkil etilgan.
1988-yilda beysbol yana Olimpiya o‘yinlarida ko‘rgazmali sport turi sifatida namoyish etildi va 1992-yilda Ispaniyaning Barselona shahrida ilk marta Olimpiya o‘yinlarining rasmiy dasturiga kiritildi. 1998-yilda IBAF va Shimoliy Amerikaning asosiy professional ligasi (MLB) professional o‘yinchilarning Olimpiadada ishtirok etishiga ruxsat berish bo‘yicha bitimga kelishildi.
2004-yildan buyon esa ayollar o‘rtasida beysbol bo‘yicha jahon chempionati o‘tkazib kelinmoqda.
2005-yilda XOQ sessiyasida beysbol va softbol 2012-yilgi Olimpiada dasturidan olib tashlangandi. 2016-yilga kelib, XOQ erkaklar beysbol va ayollar softbolini Tokio-2020 Olimpiada dasturiga qayta kiritishga qaror qildi .
IBF, FIBA, FEMBA, AINBA, IBA, IBAF prezidentlari Xalqaro softbol federasiyasi
Xalqaro softbol federasiyasi (International Softball Federation — ISF) 1952-yilda tashkil etilgan, ammo aslida 1960-yillarning o‘rtalariga qadar hech qanday faoliyatni amalga oshirmagan. Faqat 1965-yildagi Kongressda ISF ning boshqaruv organlari saylandi. O‘sha yili uning rahbarligida ayollar o‘rtasida, bir yildan so‘ng esa erkaklar o‘rtasida birinchi jahon chempionati o‘tkazildi. 1976-yilga borib, ISF tarkibida birinchi qit’a federasiyasi - Yevropa federasiyasi paydo bo‘ldi. Keyinchalik unga Panamerika (1979-yilda) Butunjahon beysbol va softbol konfederatsiyasi, Osiyo (1990-yilda), Afrika (1990-yilda Afrikaning beysbol va softbol milliy assosiasiyalarini birlashtirgan) va Okeaniya konfederasiyasi (2005-yilda) qo‘shildi.
1991-yilda Xalqaro olimpiya qo‘mitasi (XOQ) ayollar softbolini Atlantada bo‘lib o‘tgan 1996-yilgi Olimpiada dasturiga kiritishga qaror qildi. Softbol 2000, 2004 va 2008-yilgi Olimpiadalarda ham namoyish etilgan. 2016-yilda XOQ sessiyasi softbolni, shuningdek, beysbolni Tokiodagi Olimpiada-2020 qaytarishga qaror qildi.
2013-yilda Xalqaro softbol federasiyasi va Xalqaro beysbol federasiyasi (IBAF) bilan birlashib, Butunjahon beysbol va softbol konfederasiyasini (WBSC) tashkil etdi, ammo IBAF dan farqli ravishda, WBSC tarkibida avtonom tuzilma sifatida faoliyatini davom ettiradi.
ISF prezidentlari WBSC tuzilishi
Butunjahon beysbol va softbol konfederasiyasining (WBSC) oliy organi har ikki yilda bir marta yig‘iladigan joy —
Umumiy yig‘ilish dir. WBSC a’zosi bo‘lgan barcha milliy assosiasiyalar yig‘ilishda ishtirok etishga taklif qilinadi. Shu bilan birga, har bir milliy assosiasiya ikkita (agar u bir vaqtning o‘zida ham beysbol va softbolni rivojlantirsa) yoki bitta (agar faqat bitta sport turini rivojlantirsa) ovozga ega.
Umumiy yig‘ilish tomonidan WBSC oldiga qo‘yilgan vazifalarni, shuningdek, nizom talablarini hal qilish uchun yig‘ilish delegatlari uning qarorlarini amalga oshiradigan, shuningdek, kundalik faoliyatini tashkil etib beradigan
Ijroiya kengashini saylaydilar. Kengash WBSC prezidenti, ikkita ijrochi vise-prezident (beysbol va softboldan), ikkita vise-prezident (beysbol va softboldan), bosh kotib, g‘aznachi va 7 a’zodan tashkil topgan bo‘ladi.
Yig‘ilishda Ijroiya Kengashiga qo‘shimcha ravishda beysbol va softbol bo‘yicha
Ijroiya qo‘mitalari (Ijroqo‘m) saylanadi. Beysbol ijroiya qo‘mitasi prezident, 1 va 2-vise-prezidentlar, bosh kotib, g‘aznachi, qit’a federasiyalari vise-prezidentlari, ijrochi direktor va uchta a’zodan iborat. Softbol Ijroiya qo‘mitasi Prezident, 1-va 2-vise-prezidentlar, Bosh kotib, Gʻaznachi, 12 ta mintaqaviy vise-prezidentlardan (har biri Yevropa, Osiyo, Afrika, Lotin Amerikasi, Okeaniyadan ikkitadan va Shimoliy Amerika va ingliz tilida muloqot olib boruvchisi Karib havzasidan bittadan) ijrochi direktor, faxriy prezident va 4 a’zodan tarkib topadi.
WBSC oldida turgan maxsus vazifalarni hal qilish uchun uning tarkibida doimiy texnik
departamentlar va
komissiyalar tashkil etilgan.
WBSC
9 ta kontinental federasiyaga bo‘lingan, bu uning tarkibiy bo‘linmalari. Ular WBSC ning tegishli geografik hududlardagi vakolatli vakillaridir. Milliy assosiasiyalar bir vaqtning o‘zida ham WBSC, ham mintaqaviy federasiyasi a’zolaridir. Softbol milliy assosiasiyalari ham Xalqaro softbol federasiyasi a’zosi hisoblanadi.
Mintaqa birlashmalarining ro‘yxati quyidagi ko‘rinishda:
Yevropa beysbol konfederasiyasi (CEB)
Evropa softbol federasiyasi (ESF)
Osiyo beysbol federasiyasi (BFA)
Osiyo Softbol Konfederasiyasi (SCA)
Afrika beysbol va softbol assotsiatsiyasi (ABSA)
Pan Amerika Beysbol Konfederatsiyasi (COPABE)
Panamerika Softbol Konfederatsiyasi (CONPASA)
Okeaniya Beysbol Konfederatsiyasi (BCO)
Okeaniya Softbol Konfederatsiyasi (OSC)
WBSC Ijroiya kengashi
Rasmiy musobaqalar
Butunjahon beysbol va softbol konfederasiyasi o‘z faoliyati doirasida milliy terma jamoalar o‘rtasida quyidagi turnirlarni o‘tkazishga mas’uldir:
Beysbol Softbol WBSC a'zolari
Mamlakat nomidan so‘ng qavs ichida ushbu mamlakatning WBSC a’zosi bo‘lgan milliy assosiasiyasi yoki shu mamlakatlarning assosiasiyalari ko‘rsatilgan: bc - beysbol va softbol birlashmasi, b - beysbol, c - softbol.
Yevropa
43 ta davlatdan 58 ta milliy assotsiatsiyalar: Avstriya (b, s), Ozarbayjon (s), Armaniston (b, s), Belarus (b, s), Belgiya (b, s), Bolgariya (b, s), Buyuk Britaniya (b, s), Vengriya (bs), Germaniya (bs), Gernsi (s), Gretsiya (b, s), Gruziya (bs), Daniya (b, s), Isroil (b, s), Irlandiya (b, s), Islandiya (b), Ispaniya (bs), Italiya (bs), Kipr (b, s), Kosovo (s), Latviya (b), Litva (b, s), Malta (bs), Moldova (bs), Gollandiya (bs). bs ), Norvegiya (bs), Polsha (bs), Portugaliya (b), Rossiya (b, s), Ruminiya (bs), San-Marino (bs), Serbiya (b, s), Slovakiya (b, s), Sloveniya (bs), Turkiya (bs), Ukraina (bs), Finlandiya (b), Fransiya (bs), Xorvatiya (b, s), Chexiya (b, s), Shveytsariya (bs), Shvetsiya (bs), Estoniya (b).
Osiyo
26 mamlakatdan 40 ta milliy uyushmalar: Afg'oniston (b), Bruney (miloddan avvalgi), Vetnam (b, c), Gonkong (b, c), Hindiston (b, c), Indoneziya (miloddan avvalgi), Iordaniya (c), Iroq (bs), Eron (bs), Qozog'iston (bs), Kambodja (b), Xitoy (b, s), Shimoliy Koreya (bs), Malayziya (b, s), Mo'g'uliston (b, s), Myanma (b), Nepal (b, s), Pokiston (b, s), Singapur (bs), Tailand (b, s), Tayvan (b, s), O‘zbekiston (b, s), Filippin (b, s), Shri-Lanka (b), Janubiy Koreya (b, c), Yaponiya (b, c).
Afrika
24 mamlakatdan 28 ta milliy assotsiatsiyalar: Botsvana (lar), Burkina-Faso (b), Gambiya (lar), Gana (b), Gvineya (lar), Gvineya-Bisau (lar), Zambiya (b), Zimbabve (b, s). ), Kamerun (bs), Keniya (b, s), Kot-d'Ivuar (b), Lesoto (bs), Liberiya (bs), Mali (bs), Marokash (b), Namibiya (b, s), Nigeriya (b, s) ), Senegal (s), Syerra-Leone (bs), Tanzaniya (bs), Togo (b), Tunis (bs), Uganda (bs), Janubiy Afrika (b, s).
Amerika
37 mamlakatdan 61 ta milliy assotsiatsiyalar: AQSh Virjiniya orollari (b, s), Antigua va Barbuda (s), Argentina (b, s), Aruba (b, s), Bagama orollari (b, s), Barbados (s), Beliz (s), Bermuda (s), Boliviya (bs), Braziliya (bs), Britaniya Virjiniya orollari (b, s), Venesuela (b, s), Gaiti (bs), Gayana (b), Gvatemala (b), s), Gonduras (b, s), Dominikan Respublikasi (b, s), Kayman orollari (s), Kanada (b, s), Kolumbiya (b, s), Kosta-Rika (b, s), Kuba (b, s), s), Kyurakao (b, s), Meksika (b, s), Niderlandiya Antil orollari (b, s), Nikaragua (b, s), Panama (b, s), Peru (b, s), Puerto-Riko ( b, s), Salvador (b, s), AQSH (b, s), Turks va Kaykos (s), Trinidad va Tobago (b), Urugvay (s), Chili (b), Ekvador (b, c), Yamayka (b, c).
Avstraliya va Okeaniya
15 mamlakatdan 23 ta milliy assotsiatsiyalar: Avstraliya (b, s), Amerika Samoasi (b, s), Guam (b, s), Kuk orollari (bs), Marshall orollari (bs), Nauru (s), Yangi Kaledoniya (b). ), Yangi Zelandiya (b, s), Palau (b, s), Papua-Yangi Gvineya (b, s), Samoa (b, s), Shimoliy Mariana orollari (bs), Solomon orollari (bs), FSM (b, s), c), Fiji (b).
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org