Burkina Fasoda Ahmadiya ta'limoti
Ahmadiya — Londonda joylashgan xalifaning boshchiligidagi Burkina-Fasodagi islomiy boʻlim. Jamiyat 1986-yilda tashkil etilgan va rasman islomiy jamoa sifatida tan olingan boʻlsa-da, uning tashkil topishidan bir necha oʻn yillar oldin ham kichik Ahmadiy musulmonlar jamoalari mavjud edi.
Tarixi
Dastlabki jamoalar
1934-yilgi hisobot Sanan xalqining Kumasi shahridagi plantatsiyalar va oltin konlarida ishlash uchun Ganaga tez-tez koʻchib oʻtishini koʻrsatadi. Ular orasida Ganaga boylik orttirish uchun ketayotgan Nayala provinsiyasining Kougni shahridan boʻlgan etnik Sanan Bitomo Barro ham bor edi. U bugungi kunda Gananing Yuqori Gʻarbiy mintaqasida joylashgan Va shahriga kelganida, Ahmadiya taʼlimotini eshitib, Ahmadiy musulmon boʻldi. U oʻz shahriga qaytgach, Ahmadiya jamoatini uning aholisiga tanishtirdi. Biroq, Barroning oilasidan tashqari, uning xabari koʻpchilik musulmonlar tomonidan rad etildi. Bir necha oʻn yillar oʻtgach, 1973-yilda vahhobiylarga qarshi kayfiyatlar keng tarqaldi, ayniqsa mamlakatning yirik shaharlarida sezilarli darajaga yetdi. Kuni aholisi bundan katta Barro oilasi bilan chegaralanib qolgan Ahmadiya jamoasini talon-toroj qilish imkoniyati sifatida foydalanishdi. Imom Modi Barro Kuni shimoli-sharqidagi Yaba departamentidagi Siena shahridan boshpana olishga majbur boʻldi.
Missionerlik
Uahaboulik mahalliy va Ganadagi oltin qazib olish joylariga mavsumiy sayohatchi boʻlgan Yusuf Kanate 1949-yilda Vaʼda shahrida boʻlganida Ahmadiya dinini qabul qilgan. Kanatening Uahabou shahriga ilgariroq, 1850-yilda Malining shimoli-gʻarbiy qismidagi Marka musulmonlarining avlodi Al Hoji Mamadu Karantao tomonidan asos solingan. Bale provinsiyasidagi Koho-Boromo-Uahabou departamentidagi Ahmadiya harakatining kashshofi Kanate tashabbusi bilan tashkil etilgan Ahmadiy musulmonlari jamoasi kichikligicha qoldi. Oxir-oqibat uni Marka musulmonlari rad etishdi. Natijada u oʻz tugʻilgan shahrini tark etdi va Héredougu qishlogʻini qurdi, bu qishloq bugungi kunda Pâ boʻlimida taxminan Ouahabou shahridan 5 km uzoqlikda joylashgan.
1950-yillarning oxirida Ganalik Ahmad savdogar Ashanti shahridan (Gana) shimolga, Fransiyaning Yuqori Voltasiga sayohat qilganida vaʼz qilgani aytiladi. U oʻzi daʼvo qilgan qirqta dinga kirganlardan ikkitasini 1959-yilda Gana Ahmadiya Musulmonlar Jamiyatining bosh qarorgohi joylashgan Saltpondda boʻlib oʻtgan yillik konferensiyaga olib kelgan.
Rasman tashkil etilishi
1960-yilga kelib Burkina-Faso Fransiyadan toʻliq mustaqillikka erishdi. Mustaqillikka erishgandan keyin yigirma yildan ortiq vaqt mobaynida Ahmadiya Musulmon Jamiyatining ozchilik qismi saqlanib qoldi.1986-yilda hukumati uni musulmon jamoati sifatida tan olib, roʻyxatdan oʻtkazdi.
Zamonaviy jamiyat
Burkina-Fasoda butun mamlakat boʻylab koʻplab boshlangʻich maktablar va kasalxonalar mavjud. Bundan tashqari, butun mamlakat boʻylab 4 ta radiostantsiya va koʻplab masjidlar va missiyalar mavjud. 11 ta radiostansiyaga ega Mali Gʻarbiy Afrikadagi Burkina-Fasoga qaraganda koʻproq Ahmadiy radiostansiyalariga ega yagona davlatdir.
20-asr oxiridan beri Burkina-Fasodagi radio tarmoqlari ijtimoiy hodisaga aylandi. 2002-yilda Burkina-Fasoning Ahmadiya musulmonlar jamiyati Burkina-Fasoning ikkinchi yirik shahri Bobo-Diulasoda mamlakatdagi birinchi musulmon radiostansiyasini ochdi. Stansiya birinchi navbatda Jamiyatga qarshi ayblovlarga javob berish va islomiy masalalarda Ahmadiya nuqtayi nazarini taqdim etish uchun ochilgan. Oʻshandan beri Hamjamiyat shu paytgacha yana uchta radiostansiya ochdi. Natijada, bir qator sunniy tashkilotlari ham oʻz taʼlimotlarini yetkazishda eʼtiborlarini shu usuliga qaratdilar.
Yana qarang
Manbalar
uz.wikipedia.org