Bratislava

Bratislava (slovakcha: Bratislava) — Slovakiya Respublikasining poytaxti, Avstriya va Vengriya chegarasiga yaqin joyda. Mamlakatning yirik iqtisodiy va madaniy markazi. Aholisi 452 ming kishi (1997). Bratislava 10-asr boshlarida Buyuk Moraviya knyazligidagi qalʼa sifatida tilga olinadi. Bu knyazlikni vengerlar tormor etgach (907), Bratislava Pozsony nomi bilan Vengriyaga qoʻshildi. Oʻrta asrlarda esa nemislar qoʻliga oʻtib, Pressburg deb nomlangan. 1536-yilda gabsburglarning Vengriyadagi markaziga aylandi. 1541—1784-yillarda Bratislava Vengriya qirolligi poytaxti, 18-asr oxiridan Slovakiya milliy ozodlik harakatlari markazi boʻlgan. 1918-yilda Chexoslovakiya tashkil topgandan soʻng, Slovakiya Respublikasining, 1992-yildan mustaqil Slovakiya Respublikasi poytaxti.

Bratislava transport yoʻllari tuguni. Dunay boʻyidagi yirik portlardan. Aniq mashinasozlik va stanoksozlik, elektrotexnika, yogʻochsozlik, toʻqimachilik, oziq-ovqat, poligrafiya, qurilish materiallari ishlab chiqarish sanoati rivojlangan. Kimyo va neft kimyosi sanoati markazi. Slovakiya Fanlar akademiyasi (1953), Slovakiya muzeyi, unt, politexnika instituti, iktisod, badiiy va teatr institutlari bor. Meʼmoriy yodgorliklardan gotika uslubidagi sobor (1221), Mixaylov darvozasi (14—18-asrlar) va boshqa saqlangan.

Adabiyotlar

uz.wikipedia.org

Sun'iy intellekt javobi:

Bratislava — Slovakiya Respublikasining poytaxti va eng yirik shahri. U mamlakatning g‘arbiy qismida, Duna daryosi bo‘yida, Avstriya va Vengriya chegarasi yaqinida joylashgan. Bratislava nafaqat Slovakiya siyosiy, iqtisodiy va madaniy markazi, balki Markaziy Yevropaning muhim shaharlaridan biridir.

Tarixi: Bratislava qadimgi davrlardan beri aholi yashab kelgan hududdir. Shahar nomi tarix davomida bir necha marta o‘zgargan va u Habsburg imperiyasi davrida “Pressburg” nomi bilan tanilgan. 20-asrda esa Bratislava nomini olgan. Uning tarixi Rim imperiyasi davriga borib taqaladi, u yerda dunyo savdosi va madaniyati rivoj topgan. Orta asrlar davomida shahar muhim savdo va sanoat markaziga aylangan.

Geografiyasi: Bratislava Slovakiya janubi-g‘arbiy qismida joylashgan bo‘lib, u yerda Duna daryosi o‘tkazuvchi rol o‘ynaydi. Shahar hududida tog‘li va tekislik yerlar aralashmasi mavjud. Bratislava mintaqada transport va savdo markazi hisoblanadi, shuningdek, u Avstriya poytaxti Vena bilan yaqin joylashgan.

Madaniyati va iqtisodi: Bratislava turli madaniy merosga ega bo‘lib, ko‘plab tarixiy bino va muzeylarni o‘z ichiga oladi. Shahar teatrlar, konsert zallari hamda san’at festivallari bilan mashhur. Bratislava universitetlari, ilmiy tadqiqot markazlari va ko‘p xalqaro kompaniyalarning shtab-kvartiralari joylashganligi sababli iqtisodiyot nuqtai nazaridan ham muhim ahamiyatga ega.

Sayyohlik: Bratislavada ko‘plab sayyohlarni qiziqtiruvchi joylar mavjud. Bratislava qal’asi shahar tarixini namoyish etadi, shuningdek, qadimiy markaz, Svyatoy Mikulao cherkovi va ko‘plab boshqa tarixiy inshootlar diqqatga sazovordir. Shahar bo‘ylab piyoda sayr qilish va Duna bo‘yida kruiz qilish imkoniyatlari ham mavjud.

Transport: Bratislava yaxshi rivojlangan transport tizimiga ega, jumladan, tramvay, avtobus va temir yo‘l orqali ichki va xalqaro yo‘nalishlarga qulay yo‘lovchi tashish imkoniyatlari mavjud. Bundan tashqari, Bratislava xalqaro aeroportiga ega bo‘lib, u orqali ko‘plab yo‘nalishlarga reyslar amalga oshiriladi.

Umuman olganda, Bratislava — tarixiy madaniy merosga ega, geografik jihatdan qulay va iqtisodiy jihatdan rivojlangan shahar bo‘lib, Slovakiya va Markaziy Yevropaning muhim markazlaridan biridir.