Boris Ivanovskiy
Boris Andreyevich Ivanovskiy (1912-yil, Tomsk — 1943-yil 30-sentyabr, Zaporojye viloyati) — Ikkinchi jahon urushi qatnashchisi. Namangan shahrida yashagan va oʻsha yerda faoliyat yuritgan. 1941-yil avgust oyida armiya safiga chaqirtirilgan. 1942-yil oktyabr oyida esa frontga joʻnagan. 1942-yilda Toshkent harbiy piyodalar bilim yurtini tamomlagan. 311-gvardiyachi oʻqchi polki (Janubiy front 44-armiyaning 108-gvardiyachi oʻqchi diviziyasi) batalyon komandiri oʻrinbosari. Ivanovskiy dushman mudofaasini yorib oʻtib jang qilgan, urush davomida ogʻir yaralanib, granata bilan oʻzini dushman tanki ostiga tashlagan. 1943-yil 1-noyabrda (vafotidan soʻng) Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoni berilgan. Namangan shahrida Ivanovskiy xotirasiga bagʻishlab uning byusti hamda yodgorlik lavhasi oʻrnatilgan.
Biografiyasi
1943-yil fevral oyida Ivanovskiy xizmat qilgan diviziya qisqa muddat ichida 108-gvardiya otishma diviziyasiga aylanadi va Mius daryosiga yetib boradi, u yerda dushman oʻzining kuchli mudofaasini yaratgan edi. Diviziya Janubiy frontning 44-armiyasiga oʻtkazilib, 1943-yilning mart oyida Ivanovskiy miltiq rotasi komandiri etib tayinlanadi va gvardiya katta leytenanti unvonini oladi.
1943-yil avgust oyida Sovet qoʻshinlari Severskiy Donets va Miusda dushman mudofaasini yorib oʻtib, Donbassni ozod qilishni boshlaydilar. Qoʻshin dushman qarshiligini yorib oʻtib, g‘arbga tomon yurishda davom etadi. 40 kun davomida Janubiy front qoʻshinlari 300 kilometr masofani bosib oʻtgan holda Molochnaya daryosiga yetib kelishadi.
311-gvardiya otishma polki askarlari jangning eng qiyin paytlarida ham qoʻshinning old qismida kapitan Ivanovskiyni koʻrishgan va u oʻz askarlarini hamisha oldinga undagan. Batalyon komandirining oʻrinbosari boʻlgan Ivanovskiy jangchilarni ilhomlantirish va shaxsiy namuna koʻrsatish uchun ham hamisha qoʻshinning old qismida harakat qilgan. Keyinchalik hujum paytida tegishli boʻlinmaga mohirona rahbarlik qilgani uchun Ivanovskiy Aleksandr Nevskiy ordeni bilan taqdirlangan.
Molochnaya daryosining burilishida fashistlar kuchli mudofaa qoʻshinini yaratadilar va bu qism Shimoliy Tavriyani hamda Qrim yaqinidagi „Sharqiy devor“ ning eng mustahkam qismi hisoblangan. Dushmanning kuchli mudofaa tizimiga ega ekanligiga qaramay, 1943-yilning sentyabr oyi oxirida Sovet qoʻshinlari dushman mudofaasini yorib oʻtish va Melitopol shahrini ozod qilish uchun Melitopol operatsiyasini boshlaydilar.
1943-yil 30-sentyabrda janglar paytida dushman Voroshilovka — Popasnaya aholi punktlari hududida 311-gvardiya miltiq polkining miltiq batalyonini toʻxtatishga muvaffaq boʻladi. Rotalar kuchli dushman oʻqlari ostida qolishadi va oʻta qaltis vaziyat yuzaga keladi. Qoʻriqchi kapitan Ivanovskiy oldingi rotaga, yaʼni hozirgi Zaporojye viloyati, Tokmakovskiy tumani, Koxanoy qishlogʻiga yetib keladi. Vaziyatni toʻgʻri baholashga harakat qilgan holda jangchilarning ruhini koʻtaradi va yuzaga kelgan ogʻir vaziyatga qaramay, qoʻrgʻonga bostirib kirishga muvaffaq boʻladi. Qizgʻin jang paytida batalyon dushman qoʻshinlarini Voroshilovkadan (hozirgi Pokrovskoye) quvib chiqaradi va oʻsha hududda oʻz qarorgohlarini qurishadi. Buning natijasida esa dushman mudofaasida ogʻir vaziyat yuzaga keladi.
Dushman qoʻshinlari bir necha marta qarshi hujumlar uyushtiradilar, ammo hujum batalyon tomonidan qaytariladi. Yuzaga kelgan ogʻir vaziyatni iziga solish uchun dushman ogʻir tanklarni jangga tashlaydi va dushmanning „Tigr“ tanki qisqa fursatda qorovul kapitani Ivanovskiy turgan joyga bostirib keladi. Ivanovskiy tankga qarshi granata tashlaydi va uni toʻxtatishga harakat qiladi. Buning natijasida esa kuchli yongʻin u turgan hududni qamrab oladi va kapitan Ivanovskiyning oʻzi ogʻir yaralanadi. Ivanovskiyning ustiga bostirib kelgan tankning orqasidan yana bir tank hujumga shay boʻlganligi bois dushmanning hech boʻlmaganda bitta tankini boʻlsa-da yoʻq qilish maqsadida Ivanovskiy oldinda turgan tankka bir nechta granata tashlaydi va orqadagi ikkinchi tank ostiga oʻzini tashlab, jangda mardlarcha halok boʻladi.
Manbalar
uz.wikipedia.org