Bobil minorasi (kartina)
Bobil minorasi — Katta Pieter Bruegel bu nomda uchta mashhur asar yaratgan. Ulardan birinchisi Pieter Bruegel Rimda vaqti chizilgan va hozirgi vaqtda yoʻqolgan. Qolgan ikkita kartina esa hozirda Rotterdam va Venadagi muzeylarda saqlanadi. Har ikki kartina ham moʻyqalam yordamida yaratilgan.
Rotterdamdagi kartina Venadagini yarmiga teng va umumiy mazmun deyarli bir xil. Faqat minora atrofidagi landshaft bir-biridan farq qiladi.
Kartina syujeti
Afsonaga koʻra, avvallari barcha insonlar bir tilda gaplashishgan. Ular kelishib, osmonga qadar yetadigan minora qurishga qaror qilishadi. Qurilish davomida Bobil shahri artofida insonlar koʻpayadi. Qurilish avjiga chiqadi. Minora deyarli nihoyasiga yetay deganda, Xudo insonlarni bu gʻoyasidan xabar topadi. Osmonga qadar yetadigan minorani insonlarni gʻururlanib ketishi deb baholanadi va insonlarga toʻfon yuboradi. Toʻfondan soʻng insonlarning tillari aralashib ketadi. Shundan soʻng minora qurilishi toʻxtab qoladi va odamlar turli joylarga tarqalib ketadi. Shundan soʻng koʻplab xalqlar kelib chiqadi.
Tavsif
Ushbu kartinadagi minora arxetikturasi koʻp jihati bilan Rimdagi Kolizeyni yodga soladi. Bruegel surat chizilayotgan davrda bir muddat Rimda yashagan. Soʻng Antverpenga qaytib suratni chizishga kirishgan. Shu ham minorani prototipi deya Kolizey atalishiga sabab boʻladi.
Rim shahri Bruegel va uning zamondoshlari uchun alohida ahamiyatga ega boʻlgan. Minora shuningdek katolik cherkovi va Gollandiyada tobora ommalashib borayotgan poliglot protestantlar dini oʻrtasidagi diniy tartibsizliklarning ramzi sifatida qaraladi.
Katta Piter Bruegel
Katta Piter Bruegel 1520-yillarda hozirgi Gollandiya hududida, dehqon oilasida tug‘ilgan. Uning ijodi qishloq mehnat hayoti, din va xurofot, o‘z davrining siyosiy va ijtimoiy intrigalari kabi mavzularga qaratilgan. Bu mavzular shubhasiz, gʻalati va koʻpincha gʻayrioddiy hazil, shaxsdan koʻra jamoaga boʻlgan qiziqish va buyuk ishlar, odamlar haqidagi hikoyalarga sogʻlom nigoh bilan qaralgan.
Bryugelning sanʼat tarixiga qoʻshgan eng oʻziga xos uslubiy hissasi hikoya kompozitsiyasining bir shakli boʻlib, unda keng tarqalgan manzara insoniyatning toʻla massasi bilan toʻldirilgan, figuralar tuval boʻylab turli xil kesishgan markazlarni hosil qilish uchun birlashtirilgan.
Bruegel oilasining taniqli rassomlari boʻlgan boshqa bir qancha aʼzolari boʻlgani uchun, Pieter Bruegel Elder koʻpincha Dehqon Bruegel deb ataladi, bu uning koʻplab asarlarining mavzusiga ishora qiladi. Baʼzi manbalarga koʻra, rassom Dehqon Bruegel nomi bilan mashhur boʻlgan, chunki u oʻzi dehqon kabi kiyingan holda ijtimoiy dehqon yigʻinlarida qatnashgan. Uning familiyasi odatda „Bryughel“ deb yozilgan, ammo 1559 yilda Pieter oʻz asarlarini imzolashda „h“ harfini tushirib yuborgan.
Ommaviy sanʼatda
Romanlar
Bobil minorasi kartinasining yoʻqolgan varianti Rudi Rakerning „ Yuqoridagidek quyida: Piter Bryugelning romani“ bobida tasvirlangan.
Rasm, shuningdek, Pol Gremning 2004-yilda chop etilgan " Hackerlar va rassomlar „ kitobining muqovasida ham tasvirlangan.
Videooʻyinlarda
Ushbu kartina Civilization III oʻyinining qismlaridan birining muqovasida tasvirlangan.
2005 yilda “Koloss soyasi" videooʻyinida „Sajda qilish maqbarasi“ aniq Bobil minorasiga ishora qiladi, ayniqsa asosiy raqibning ismi Dormin ekanligini hisobga olsak, „Nimrod“ teskari yozilgan.
Rasm, shuningdek, 2012 yilgi Call of Duty: Black Ops 2 videooʻyinida xaritadagi zombi omon qolish rejimida, xaritaning (shaharcha) boʻlimidagi devorda „Yashil yugurish“ koʻrinishida paydo boʻladi.
Musiqada
Braziliyalik rok-guruh Titas rasmdan 2014-yilgi Nheengatu albomining muqovasi sifatida foydalangan.
Manbalar
uz.wikipedia.org