Bissektrisa




Bissektrisa (lotincha: "bi-ikki marta" — "ikki marta va lotincha: sectio — kesish, kesuvchi) — biror burchak uchidan chiquvchi va uni teng ikkiga boʻluvchi nur bo'ladi. U berilgan burchakdan chiqib uni teng ikkiga boʻladi(60⁰=30⁰.30⁰). 3a tomondan bissektrissa o'tqazilsa ular bir joyda kesishadi.

Uchburchakda bissektrisalarning uzunligi



Quyidagi formulalarni olish uchun Styuart teoremasidan foydalanishingiz mumkin.

Quyidagi formulalar Styuart teoremasidan kelib chiqgan.





l

c


=




a
b
(
a
+
b
+
c
)
(
a
+
b

c
)



a
+
b



=




2


a
b
p
(
p

c
)




a
+
b






{\displaystyle l_{c}={{\sqrt {ab(a+b+c)(a+b-c)}} \over {a+b}}={\dfrac {2{\sqrt {abp(p-c)}}}{a+b}}}

, bu yerda



p


{\displaystyle p}

yarim perimetr.





l

c


=


a
b


a

l



b

l






{\displaystyle l_{c}={\sqrt {ab-a_{l}b_{l}}}}






l

c


=



2
a
b
cos



γ
2




a
+
b





{\displaystyle l_{c}={\frac {2ab\cos {\frac {\gamma }{2}}}{a+b}}}






l

c


=




2

a

l



b

l


cos




γ
2






a

l


2


+

b

l


2



2

a

l



b

l


cos


(
γ

)






{\displaystyle l_{c}={\dfrac {2a_{l}b_{l}\cos {\dfrac {\gamma }{2}}}{\sqrt {a_{l}^{2}+b_{l}^{2}-2a_{l}b_{l}\cos {(\gamma })}}}}

.





l

c


=



h

c



cos




α

β

2







{\displaystyle l_{c}={\frac {h_{c}}{\cos {\frac {\alpha -\beta }{2}}}}}

.
Uchburchakning uchta burchak bissektrisalari uchun



A


{\displaystyle A}

,



B


{\displaystyle B}

va



C


{\displaystyle C}

uzunliklari mos ravishda




l

a


,

l

b


,


{\displaystyle l_{a},l_{b},}

va




l

c




{\displaystyle l_{c}}

, formula oʻrinli boʻla oladi.








(
b
+
c

)

2




b
c





l

a


2


+




(
c
+
a

)

2




c
a





l

b


2


+




(
a
+
b

)

2




a
b





l

c


2


=
(
a
+
b
+
c

)

2




{\displaystyle {\dfrac {(b+c)^{2}}{bc}}l_{a}^{2}+{\dfrac {(c+a)^{2}}{ca}}l_{b}^{2}+{\dfrac {(a+b)^{2}}{ab}}l_{c}^{2}=(a+b+c)^{2}}

,





w

c


2


=

a

w




b

w



a
b
=
C

E

2


=
B
E

A
E

a
b


{\displaystyle w_{c}^{2}=a_{w}\cdot b_{w}-ab=CE^{2}=BE\cdot AE-ab}

,
Inmarkazi (uchburchakning uchta ichki bissektrisasining kesishish nuqtasi)



A


{\displaystyle A}

burchakning ichki bissektrisasini






b
+
c

a




{\displaystyle {\frac {b+c}{a}}}

ga nisbatan ajratadi,
Bu yerda:




4

R

2



h

2


(

t

2




h

2


)
=

t

4


(

m

2




h

2


)
.


{\displaystyle 4R^{2}h^{2}(t^{2}-h^{2})=t^{4}(m^{2}-h^{2}).}


Adabiyotlar




uz.wikipedia.org

Uzpedia.uz