Belgrad qamali (1456)
Belgrad qamali -1456-yil 4-22-iyul kunlari boʻlgan Belgradning harbiy blokadasi edi. 1453-yilda Konstantinopol qulagandan soʻng, Usmonli sultoni Mehmed II Fotih Vengriya Qirolligini oʻziga boʻysundirish uchun oʻz mablagʻlarini toʻpladi. Uning bevosita maqsadi Belgrad shahrining chegara qal’asini olish edi. Soʻnggi yigirma yil ichida turklarga qarshi koʻplab urushlar olib borgan Tem Xunadi va Vengriya sarkardasi Jon Xunyadi qal’aning mudofaasini tayyorladi.
Qamal katta jangga aylandi va Xunyadi toʻsatdan qarshi hujumni amalga oshirdi va Usmonli lagerini agʻdarib tashladi va oxir oqibatda yarador Mehmed II Fotihni qamalni olib tashlash va chekinishga majbur qildi. Jang jiddiy oqibatlarga olib keldi, chunki u yarim asrdan koʻproq vaqt davomida Vengriya Qirolligining janubiy chegaralarini barqarorlashtirdi va shu bilan Usmoniylarning Yevropada oldinga siljishini sezilarli darajada kechiktirdi.
Rim papasi ham gʻalabani nishonladi, chunki u ilgari barcha katolik qirollariga Belgrad himoyachilarining gʻalabasi uchun ibodat qilishni buyurgan edi. Gʻalaba kuni—22-iyul bugun ham esdalik kuni sifatida Vengriyada nishonlanadi.
Tayyorgarlik
1455-yil oxirida Jon Xunyadi Belgradni himoya qilishga tayyorgarlik koʻrishni boshladi. Oʻz mablagʻi hisobiga u oʻzining kuyovi Mixali Szilagyi va oʻzining toʻngʻich oʻgʻli Laslo qoʻmondonligi ostida kuchli garnizon bilan qurollangan edi.
Xunyadining ittifoqdoshi boʻlgan italyan franciskalik rohibi Jovanni da Kapistrano Xunyadining ishiga dehqonlar va mahalliy qishloq uy egalarini jalb qilish uchun salib yurishni vaʼz qildi. Yollangan jangchilar qurolsiz edilar. Ammo ular juda katta motivatsiyaga ega edilar. Yollanganlar Xunyadi bayrogʻi ostida yigʻildi, uning qoʻshini tajribali yollanganlarning kichik guruhlari va bir necha mayda ritsarlarning guruhlaridan iborat edi. Umuman olganda, Xunyadi 25-30 000 kishidan iborat kuch tuzishga muvaffaq boʻldi.
Qamal
Jang
Natija
Peshin qoʻngʻirogʻi
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org