Bavariya fanlar akademiyasi
Bavariya fanlar akademiyasi (nemischa: Bayerische Akademie der Wissenschaften, qisqartmasi:
BAdW ) —jamoat notijorat tashkiloti, Bavariyaning asosiy tadqiqot markazi, Germaniya Fanlar Akademiyalari Ittifoqi aʼzosi. Myunxenda, sobiq qirollik saroyida joylashgan.
2009-yilda akademiyaning 157 nafar haqiqiy aʼzosi va 156 nafar muxbir aʼzosi bor edi. Akademiya Germaniyadagi eng yirik kompyuter markazlaridan biriga ega, uning oʻta past haroratlarni oʻrganish instituti mavjud.
Tarixi
Qirollik Bavariya Fanlar akademiyasi 1759-yilda Myunxenda Maksimilian III Jozef tomonidan tashkil etilgan va shuning uchun Yevropadagi eng qadimgi ilmiy jamiyatlardan biri hisoblanadi.
Akademiya loyihasi sud maslahatchisi Iogann Georg fon Lori (nemischa: Johann Georg von Lori, 1723—1787), „Bavariya oʻqimishli jamiyati“ asoschisi (nemischa: Bayerischen Gelehrten Gesellschaft) va Count Zigmund fon Heimhausen (nemischa: Johann Sigmund Ferdinand Joseph Graf von Haimhausen, 1708—1793) akademiyaning birinchi prezidenti boʻlgan. Asosan tarixiy tadqiqotlar uchun tashkil etilgan akademiya Bavariya arxividan 1763-yildan boshlab 40 jilddan iborat „Monumenta Boica[de]“ nomli hujjatlar toʻplamini nashr ettirdi. Ishda Herman Sholliner (1722-1795) ishtirok etdi.
Bavariya Fanlar akademiyasi 1783-yilga qadar oʻz binosiga ega emas edi. Akademiyaga Iezuit ordenidan rekvizitsiya qilingan „Vilgelminum“ saroyi berildi. 1944-yilda akademiya binosi bombardimon qilingan va vayron qilingan. Akademiyaning muassasalari va xizmatlari Myunxen universitetining koʻplab kichik auditoriyalari va idoralarida joylashgan edi. Akademiya tashkil topganining 200 yilligida (1959) Bavariya Fanlar akademiyasi Myunxen saroyining shimoli-sharqiy qanotida doimiy binolarga joylashdi.
Tuzilishi
Bavariya Fanlar akademiyasi nemis ilmiy jamiyatlari uchun anʼanaviy tuzilmaga ega. Tashkiliy nuqtai nazardan, Akademiya tashkil etilgan kundan boshlab faqat ikki yoʻnalish ajralib turadigan sinflarga boʻlingan: matematika va tabiiy fanlar hamda tarix-filologiya. Sinf komissiyalar va ishchi guruhlardan iborat boʻlgan. Tarix-filologiya sinfida 30 ta, matematika va tabiiy fanlar sinfida 10 ta komissiya va ishchi guruhlar faoliyat yuritadi. Bundan tashqari, 3 ta komissiya sinflarga kirmaydi va maqomi boʻyicha ularga tengdir: fan tarixi boʻyicha komissiya, togʻ-kon tadqiqotlari komissiyasi, muhandislik va amaliy tabiiy fanlar boʻyicha doimiy komissiya. Akademiyani Plenum (akademiyaning haqiqiy aʼzolarining umumiy yig‘ilishi) boshqaradi. Plenum chaqiriqlari orasidagi tanaffuslarda akademiya boshqaruv kengashi (nemischa: Vorstand) faoliyat yuritadi.
Akademiya rahbari bevosita Boshqaruv, Matbuot xizmati va Kotibiyatga (Olim boshchilik qiladigan Akademiyaning markaziy boshqaruv organi) bo‘ysunuvchi Prezident hisoblanadi.
Sinflar darajasidagi joriy boshqaruv masalalari ham Sinf umumiy yigʻilishi va uning rahbari — Ilmiy kotib tomonidan hal qilinadi.
Taniqli xodimlar
Akademiya prezidentlari
Karl-Heinz Hoffmann
2011
Dietmar Willoweit
2006-2010
Heinrich Nöth
1998-2005
Horst Fuhrmann
1992-1997
Arnulf Schlüter
1986-1991
Herbert Franke
1980-1985
Walter Rollwagen
1977-1979
Hans Raupach
1970-1976
Robert Sauer
1964-1970
Friedrich Baethgen
1956-1964
Richard Wagner
1952-1956
Heinrich Mitteis
1950-1952
Walther Meißner
1946-1950
Mariano San Nicolò
1944-1945
Karl Alexander von Müller
1936-1944
Leopold Wenger
1932-1935
Karl Ritter von Goebel
1930-1932
Eduard Schwartz
1927-1930
Max Franz Maria von Gruber
1924-1927
Hugo von Seeliger
1919-1923
Otto Crusius
1915-1918
Karl Theodor von Heigel
1904-1915
Karl Alfred von Zittel
1899-1904
Max von Pettenkofer
1890-1899
Johann Joseph Ignaz von Döllinger
1873-1890
Justus von Liebig
1859-1873
Friedrich Wilhelm von Thiersch
1848-1859
Maximilian Prokop von Freyberg
1842-1848
Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling
1827-1842
Friedrich Heinrich von Jacobi
1807-1812
Anton Clemens von Törring-Seefeld
1793-1807
Maximilian Joseph von Seinsheim
1769-1787
Johann Joseph von Baumgarten
1768-1769
Max Emanuel von Törring-Jettenbach
1762-1768
Joseph Franz Maria von Seinsheim
1761-1762
Sigmund Ferdinand von Haimhausen
1759-1761; 1787-1793
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org