Bastani

Bastani (forscha: بستنی), mahalliy xalq bastani sonnati (forscha: بستنی سنتی „anʼanaviy muzqaymoq“) yoki bastani sonnati zafaroni (forscha: بستنی سنتی زعفرانی „anʼanaviy zaʼfaronli muzqaymoq“), sut, tuxum, shakar, atirgul suvi, zaʼfaron, vanil va pistadan tayyorlangan Eron muzqaymoqidir. U keng tarqalgan Fors muzqaymoq sifatida tanilgan. Bastani koʻpincha dondurulmuş pıhtılaşmış kremning pullarini oʻz ichiga oladi.Baʼzida salep tarkibiy qism sifatida kiritiladi.Āb havij bastani (forscha: آب هویج بستنی) sabzi sharbatidan qilingan muzqaymoq boʻlib, vaqti-vaqti bilan dolchin, muskat yongʻogʻi yoki boshqa ziravorlar bilan bezatiladi.

Tarixi

Bastani tarixi miloddan avvalgi 500-yillarda Fors Ahamoniylar imperiyasida vujudga kelgan.Yozda „mevali muz“ (sharbat) deb nomlanmish muzqaymoqni tayyorlash uchun muz ustiga har xil siroplar foydalaniladi. Odatda muz zaʼfaron, uzum sharbati, mevalar va boshqa masalliqlar bilan birga tayyorlanadi. Oʻn yil davomida forslar bilan jang qilgan Makedoniya rahbari Aleksandr Makedonskiy asal bilan tayyorlangan ushbu „mevali muzlar“ dan zavqlangan. Miloddan avvalgi 400-yilda forslar atirgul suvi va vermisheldan tayyorlangan faloodeh (forscha: پالوده)deb nomlangan sorbetni ham ixtiro qildilar . Forslar Eronga arablar bostirib kirib, Fors Sosoniylar imperiyasi qulagandan keyin arablarga muzqaymoq va falodeni taqdim etishgan.

Yana qarang

Manbalar

uz.wikipedia.org