Bariton-saksafon
Bariton saksofon — saksafon oilasiga mansub bo‘lib, eng yirik musiqa asboblardan biri sanaladi. U kontrabas va subkontrabas saksafonlaridan keyin ikkinchi o‘rinda turadi. Ko‘pincha akademik musiqa, jazda, asosan marsh harbiy musiqasida qo‘llaniladi.
Bu musiqa asbobi 1846-yilda Adolf Saks tomonidan kashf qilingan.
Ovoz va sozlash
Bariton-saksofoni qalin, shovqinli tovushga ega. Uning diapazoni taxminan 2,5 oktava, sozlanishi - mi-bemol. Yuqori pardalarda cholg‘u siqilgan tovush chiqaradi, eng yuqori sifatli esa o‘rta va pastki pardalarda sodir bo‘ladi. Orkestr va ansambllarda, qoidaga ko‘ra, u bas qismlarini ijrosi uchun ishlatiladi, lekin bu musiqa cholg‘usi yakkaxon ijroga mo‘ljallangan, shu bois baʼzi saksofonchilar uni boshqa musiqa asboblaridan afzal ko‘rishadi.
Bariton saksafon bir necha qismlardan iborat:
Og‘iz bo‘shlig‘i eskaga o‘rnatiladi, unga ligature yordamida tilcha biriktiriladi. Mazkur musiqa asbob odatiy tugmalardan tashqari, eng past notalarni chalish uchun biroz ochiladigan maxsus katta tugmalar ham mavjud. Sirtida bosh barmog‘i va asbobning og‘irligini qo‘llab-quvvatlaydigan kamar halqasi mavjud.
Ijro etish
Mumtoz musiqada
Bariton-saksafon orkestr va saksafon kvartetidagi standart asbobdir.
Bariton-saksafonining qismlari qayd etilgan mashhur kompozisiyalar:
Jazz musiqasida
Bariton-saksafon odatda jazda mashhur bo‘lib, u katta guruhning standart tarkibida mavjud (1940-yillarga qadar bas-saksafondan ham faol foydalanilgan). Bariton-saksafonini asosiy asbob sifatida ishlatgan jaz pionerlardan biri Dyuk Ellingtonning katta guruh aʼzosi Garri Kirni edi. Eng mashhur jaz bariton-saksofonchisi Gerri Mulligan bo‘lgan.
Mashhur bariton-saksofonchilar:
Rossiyalik bariton-saksofonchilari orasida jaz kamera orkestrining yakkaxoni O.Lundstrem Roman Sekachev, Leningrad guruhidan Aleksey Kanev,Aleksandr Metlov va Yelena Filippovalar bor .
Nigeriyalik musiqachi Fela Kuti guruhida ikki bariton-saksafonchi ijro etadi.
Leo Pellegrino Too Many Zooz musiqiy guruhida bariton-saksafonida chaladi, bu o‘z uslubini "Brass house " (eksperimental jaz) deb nomlaydi.
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org