Bangi tumani, Taxar
Bangi tumani — Afgʻonistonning Taxar viloyatidagi tuman.
Geografiyasi
Bangi 566 kvadrat kilometr maydonga ega boʻlib, bu nisbatan Hitra orolining maydoniga tengdir. Tumanning Qunduz va Taloqonni bogʻlovchi avtomobil yoʻliga chiqish imkoni bor. Bangi tuman hududi boʻylab Bangi daryosining ikkita irmogʻi mavjud. Ulardan biri Ishkamish tumanidan, ikkinchisi esa Xost va Fereng tumanidan oʻtadi. Ular Bangi tumanida uchrashib, Xonobod daryosiga quyiladi. Bangi daryosi ustidan 15000 aholini tuman markazi bilan bogʻlaydigan bitta koʻprik oʻtgan. Koʻrik qurilgunga qadar tumanning bir qismi bir necha oy davomida qolgan qismidan uzilib qolargandi.
Bangi shimolda Dasht-Archi, shimoli-sharqda Baharak, sharqda Taluqon, janubi-sharqda Chol, janubda Ishkamish, gʻarbda esa Xonobod bilan chegaradosh. Xonobod Qunduz viloyatida, Taxar viloyatining boshqa tumanlari bilan birga joylashgan. Bangi Oqtosh tumani bilan ham chegaradoshligi bor, ammo Oqtosh tumani vaqtinchalik tumandir.
Bangi tumanida 59 ta qishloq bor.
Tarixi
Bangi birinchi marta 1998-yilda tomonidan xaritada tuzilgan 329-Afgʻoniston okrugida tan olingan.
Tuman 2010-yilda (Tolibon qoʻzgʻolonida) oʻzbeklar koʻp boʻlganligi uchun Tolibonga qarshi qalʼa hisoblangan. Tuman hokimi 2015-yilda Tolibon tomonidan oʻldirilgan Keyinchalik 2015-yilda Tolibon Bangi shahrini egallab olganini daʼvo qildi. Ikki yil oʻtib, Tolibon butun tuman toʻliq hukumat nazorati ostida ekanini daʼvo qildi.
Bangi 2017-yil oxirida BBC tomonidan hukumatning toʻliq nazorati ostida boʻlgan deb hisoblangan, biroq bir necha oydan soʻng SIGAR (Afgʻonistonni qayta tiklash boʻyicha maxsus bosh inspektor) tumanni bahsli tuman deb tasnifladi.
2019-yilda Bangi tumanida 7500 dan ortiq aholiga xizmat koʻrsatadigan sugʻorish kanali qurildi.
Demografiyasi
Tumanda taxminan 39 042 kishi istiqomat qiladi va har 100 ayolga 101 erkak jinsi toʻgʻri keladi. Bangi aholisining 80 foizini oʻzbeklar tashkil qiladi, tojiklar, hazoralar va pushtunlar esa umumiy aholining oʻn, olti va toʻrt foizini tashkil qiladi. Oʻrtacha yosh 17.2, bu viloyatdagi eng yuqori koʻrsatkichlardan biridir. Faqat Varsaj tumanida oʻrtacha yosh yuqoriroq. Aholining 50 % ga yaqini ishlaydi, ishsizlarning 10 % ga yaqini ish izlamoqda. Tumanda qariyb 5827 ta xonadon istiqomat qiladi, ularning oʻrtacha soni 6,7 kishini tashkil qiladi.
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org