Bagrationovsk
Bagrationovsk (ruscha: Багратио́новск; nemischa: Preußisch Eylau, polyakcha: Pruska Iława; litovcha: Ylava yoki Prūsų Ylava) – Rossiyaning Kaliningrad viloyatidagi Bagrationovskiy tumanidagi shahar va maʼmuriy markaz. Polsha bilan chegaraga yaqin joyda, viloyatning maʼmuriy markazi Kaliningraddan janubda joylashgan. Aholisi 6400 kishini tashkil etadi (2010).
Tarixi
1325-yilda Tevton ritsarlar Prussiya viloyatlaridan biri Natangiya markazida „Yladiya“ yoki „Ilaw“ deb nomlangan Ordensburg qal’asini quradilar, keyinchalik ushbu qal’a „Preussisch Eylau“ nomi bilan tanilgan. Ylow bu „loy“ yoki „botqoq“ joy degan maʼnoni anglatadi. Yaqin atrofdagi ilk aholi punkti 1336-yilda tashkil qilingan. 1348-yilda Tevton ordeni qal’a atrofida oʻn ikkita pab tashkil etgan. Aholi soni kam boʻlsa-da, markaziy joylashuvi tufayli u koʻpincha orden amaldorlarining yigʻilish joyi sifatida ishlatilgan. 1454-yilda qirol Kasimir IV Yagiellon Tevtonlarga qarshi Prussiya Konfederatsiyasining iltimosiga binoan mintaqani Polsha Qirolligi tarkibiga kiritdi. Keyingi Oʻn uch yillik urush paytida, 1455-yilda Tevton ritsarlari aholi punkti ustidan nazoratni tikladilar. Qal’a 1455-yil 24-mayda Remschel fon Krixen boshchiligidagi Prussiya konfederatsiyasi qoʻshinlari tomonidan qamal qilindi, ammo garnizon hujumni qaytardi. Urushdan keyin, 1466-yilda, aholi punkti Tevton ritsarlari boshchiligida Polshaning bir qismiga aylandi. 1520-yilda Polsha qirolligi qoʻshinlari tomonidan qamal qilingan va aholi punktini vayron qilgan. Urushdan keyin hudud Polshaning bir qismi boʻlib qoldi.
Aholi punkti 1585-yilda shahar maqomini oldi. 1709-1711-yillarda boʻlgan vabo shaharning 2212 aholisini oʻlimiga olib keldi.
Napoleon urushlari davrida Napoleon Bonapart Eylaudagi mahalliy sud binosidan oʻzining qarorgohi sifatida foydalangan.
1819-yil 1-aprelda shahar Preußisch Eylau (Kreis Pr. Eylau) maʼmuriy okrugining markaziga aylandi. 1834-yilda Oʻqituvchilar seminariyasi tashkil etildi, u 1924-yilgacha yopilgunga qadar faoliyat yuritgan. 1866-yil 2-sentyabrda shahar temir yoʻlga ulangan. XIX asr oxirida shaharda har yili toʻrtta yillik yarmarka va ikki haftalik bozor oʻtkazilardi. Birinchi jahon urushi paytida shahar 1914-yil 27-avgustda rus qoʻshinlari tomonidan jangsiz bosib olingan.
1933-yildan keyin Vermaxt tomonidan katta kazarmalar qurildi va 1935-yilda piyoda va artilleriya boʻlinmalari joylashtirildi.
1945-yil 10-fevralda Sovet Qizil Armiyasining Sharqiy Prussiyaga hujumi paytida shahar general-mayor Adam Turchinskiy qoʻmondonligidagi 55-gvardiya „Irkutsk-Pinsk“ diviziyasi qoʻshinlari tomonidan bosib olingan.
Bugungi kunda Rossiya va Polsha oʻrtasidagi asosiy chegara oʻtish punkti (Bezledy/Bagrationovsk) hisoblanadi. 2007-yil aprel oyidan boshlab hukumat chegara hududlariga tashrif buyurishni cheklash kuchaytirdi.
Maʼmuriy va munitsipal maqomi
Maʼmuriy boʻlinishlar doirasida Bagrationovsk Bagrationovskiy tumanining maʼmuriy markazi boʻlib xizmat qiladi.
Aholisi
Manbalar
uz.wikipedia.org