ARTEZIAN QUDUG’I

ARTEZIAN QUDUG’I – artezian suvlari chiqadigan burg’i qudug’i. Yer osti suvlaridan xalq xo’jaligida foydalanish maqsadlarida qaziladi. Artezian qudug’i artezian suvli qatlamning joylashish chuqurligiga qarab ayrim hollarda 3000 — 5000 metrga yetishi mumkin. Ichimlik suv olish, yaylovlarni suv bilan ta’minlash, yerlarni sugorishda asosan 500 — 1000 metrgacha chuqurlikdagi suvlar o’zlashtirilgan. Chuqur Artezian qudug’i mineral, termal yoki sanoatda xom ashyo sifatida ishlatiladigan artezian suvlarini chiqarish uchun quriladi. Artezian qudug’idan suv sarfiga qarab turli usullarda chiqariladi; yo o’zi otilib chiqadi yoki ATN, NA, VP, ETSV va shu kabi markali turli artezian nasoslaridan foydalaniladi. Artezian qudug’ining asosiy elementlari: maxsus shurfga tsement qorishmasi bilan mustahkam o’rnatilgan konduktor yo’naltiruvchi quvur; suv to’plovchi quvurlar; tindirgich. Artezian qudug’i og’zida suv sathini aniqlaydigan va tarkibini tekshirish uchun namuna oladigan, suv sarfini o’lchaydigan va tartibga soladigan moslamalar o’rnatiladi. Sug’orishda foydalaniladigan Artezian qudug’ining suv berishi 50, ba’zan esa 100 l/s gacha yetadi. O’rta Osiyoda 25 mingdan ortiq Artezian qudug’i qazilgan. Uning 5000 ga yaqinidan suv o’zi otilib chiqadi. O’zbekistonda 10046 artezian va drenaj quduqlari bor (1999).

Manba

O'zbekiston Milliy Ensiklopediyasi