APATIT



APATIT (Yunoncha apatao — aldayman) — fosfatlar sinfiga mansub mineral. Tarkibida R2O5 ning miqdori 42%. Aralashmalari: SO2, Mp, kamyob f elementlari, U, Sr va boshqalar. Oq, zangori, sariq, binafsha rang va boshqa rangdagi kristall va donador agregatlar. Qattiqligi 5. Sof og’irligi 3,2. Kimyoviy tarkibiga qarab Apatit ftorapatit, gidroksilapatit va xlorapatitga bo’linadi. Apatit magmatik, gidrotermal, pnevmatolit yo’l bilan hosil bo’ladi. Ba’zan Apatit kvars ertomirlarida va kristalli slaneslarda ham uchraydi. Cho’kindi jinslarda Apatit guruhiga kiradigan minerallar fosforitlar va qazilma suyaklar shaklida uchraydi. Apatit o’g’it, fosfor kislota va uning tuzlarini olishda xom ashyo; qora va rangli metallurgiyada hamda keramika va xira oyna ishlab chiqarishda qo’llaniladi. Kamyob yer elementlari qo’shilgan sintetik Apatit optikada qo’llaniladi. O’zbekistondagi fosforitlarning asosiy qismi Apatitdir.

Manba



O'zbekiston Milliy Ensiklopediyasi

Uzpedia.uz