A.P. Chexov yodgorligi, Badenveyler
A.P. Chexov yodgorligi — 1908-yilda Germaniyaning Badenveyler shahrida oʻrnatilgan yodgorlik. Bu A.P. Chexovning dunyodag i birinchi yodgorligi.
1908-yilgi yodgorlik
1908-yilda Germaniyaning Badenveyler shahri bogʻida Anton Pavlovich Chexovning birinchi haykali ochilgan. U Konstantin Stanislavskiy tashabbusi bilan yaratilgan boʻlib, u ham yozuvchi P. Boborikin va adabiyotshunos A. Veselovskiy bilan birga yodgorlikning ochilishida ishtirok etgan.
Yodgorlik muallifi rus haykaltaroshi N. Shleyfer boʻlib, yodgorlik bronzadan yasalgan. Chexov byusti yam-yashil yonbagʻirda, sachratilgan toshlar orasiga qoʻyilgan edi. 1908-yilda ochilgan Badenveylerdagi yodgorlik A.P.Chexov xotirasiga o‘rnatilgan dunyodagi birinchi yodgorlik bo‘lgan. U boshqa yodgorliklar qatori ruslarning xayr-ehsonlari hisobiga yaratilgan.
Badenveylerda Chexov haykali ochilishi tantanali ravishda o‘tkazildi. Yodgorlik atrofiga gullar qo‘yildi, omma uchun maydoncha yasaldi, ko‘plab fotosuratchilar qatnashdi . Ular A.P.Chexovni xotirlash marosimini o‘tkazganlaridan so‘ng ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi, unda tantanali nutq so‘zlandi. Nutqni gofmeyster D. A. Eyxler, akademiklar A. N. Veselovskiy, P. D. Boborikin, Moskva badiiy teatri direktori Konstantin Stanislavskiy so‘zlashgan. Yodgorlik oʻzining nafis koʻrinishi bilan ajralib turardi.
Ochilish marosimidan soʻng mehmonxonalardan birining ayvonida musiqa bilan tantanali nonushta uyushtirildi, rus kompozitorlari musiqalari ijro etildi.
Birinchi jahon urushi oxirida bu yodgorlikning faqat poydevori qolgan, chunki byustning oʻzi boshqa yodgorliklar qatori eritish uchun yuborilgan. Toshda „Yaxshi odam va shifokorga bagʻishlanadi“ va „Buyuk yozuvchi — Anton Chexovga“ yozuvlari saqlanib qolgan.
1964-yilda A.P.Chexovning birinchi haykali oʻrnatilgan joyga sovet jurnalistlari tashrif buyurishdi.
Yodgorlik 1992 yil
1992-yilda Badenveylerdagi A.P.Chexov haykali Saxalin aholisining yordami bilan qayta tiklandi . Yangi yodgorlik muallifi saxalinlik haykaltarosh Vladimir Chebotarev edi. Yodgorlik 1908-yilgi eski postamentga oʻrnatilgan boʻlib, Chexov yoqasi yuqoriga burilgan holda tasvirlangan. Mehmonlarga yanada qulayroq boʻlishi uchun bu yerga yangi piyoda yoʻlakchasi qurildi . Yangi yodgorlikni Saxalindan Chexovning „Saxalin oroli“ bir kitobi muzeyi direktori Georgiy Miromanov olib keldi . Yangi yodgorlik ham bronzadan quyilgan.
Manbalar
Adabiyotlar
uz.wikipedia.org