Amifaon

Amifaon yoki Amitaon (qad. Ἀμυθάων) — Eolidlar oilasidan boʻlgan qadimgi yunon mifologiyasi qahramoni, Krefey va Tironing oʻgʻli, Biant va Melampodning otasi. Elidadagi Amifaoniya viloyatining eponimi, Qadimgi Olimpiya oʻyinlarining afsonaviy asoschilaridan biri. Uning jiyani boʻlgan Jeyson haqidagi afsonada tilga olingan. Amifaonning avlodlari oʻzlarining bashorat qobiliyatlari bilan ajralib turishgan va Argosda hukmronlik qilishgan.

Mifologiyada

Qadimgi mualliflar Amifaonni Krefeyning — Fessaliyadagi Iolk shahrining asoschisi va birinchi qiroli, Eolning oʻgʻli va oʻz nasabini Prometeyga olib borgan Ellinning nabirasining uchta oʻgʻlidan biri deb atashadi. Krefeyning rafiqasi uning jiyani Tiro, qirol Elida Salmoneyning qizi boʻlgan, u eridan Eson, Feret va Amifaonni, dengiz xudosi Poseydondan esa — egizaklar Peliy va Neleyni tugʻdi. Neley oʻz qirolligini oʻrnatish uchun Messeniyaga borganida, Amifaon unga ergashgan va keyinchalik Pilosda yashagan. U Idomena (oʻz akasi Feret yoki Argos qiroli Abantning qizi) yoki Aglayaga uylangan. Rafiqasi unga Biant va Melampod ismli oʻgʻillar, qizlari Aeoliya (Eetoliya qahramoni Kalidonning rafiqasi) va Perimeluni (Antionning rafiqasi)ni tugʻdi. Afsonaning muqobil versiyalarida Amifaon — Iolk qiroli.

Esonning oʻgʻli Jeyson Iolkga kelib, Peliydan otasining merosini talab qilganini bilib, Amifaon ham jiyanining talabini qoʻllab-quvvatlash uchun oʻz ona shahriga keldi. Pindarning soʻzlariga koʻra, Yason Iolk qirollik taxtiga oʻz huquqlarini daʼvo qilgan yigʻilishda Amifaon, Feret va Eolidlar oilasining boshqa vakillari ishtirok etgan va Peliy unga birinchi navbatda Oltin junli qoʻy terisi uchun Kolxidaga suzib borishni taklif qilgan. Pavsaniyning taʼkidlashicha, Amifaon „Pelops oʻgʻillari Eliddan butun Peloponnes boʻylab tarqalib ketganidan“ keyin Eliddagi unutilgan Olimpiya Zevs sharafiga musobaqani qayta boshlagan; bu musobaqalar tarixiy davrdagi Olimpiya oʻyinlari prototipiga aylandi.

Amifaonning koʻplab avlodlari folbinlik qobiliyatlari bilan ajralib turardi: masalan, qahramon Melampodning oʻgʻli, Amfiarayning nevarasi yoki chevarasi oldindan koʻra biluvchilardan boʻlgan. Pretning qizlari bilan turmush qurish orqali Amifaon oʻgʻillari Argosning qirollari boʻlishgan.

Xotira

Vizantiyskiy Stefanning maʼlumotlariga koʻra, Eliddagi Amifaoniya viloyatining nomi Amifaon nomidan shakllangan. Koʻrinishidan, gap Trifiliyadagi Leprey shahri (Elidning janubiy qismi) hududidagi joy haqida ketmoqda.

Miken taraqqiyoti matnlarida tadqiqotchilar qadimgi yunoncha Ἀμυθάων (Amifaon, „kamgap“) bilan bogʻlaydigan a-mu-ta-wo nomi uchraydi.

Manbalar

Adabiyotlar

uz.wikipedia.org