Almeriya qal’asi
Almeriya qal’asi (ispancha: Alcazaba de Almeria) ― Ispaniya janubidagi Almeriya shahridagi alkasaba. U 955-yilda birinchi Andalusiya xalifasi Abdu ar-Rahmon III tomonidan mudofaa qalʼasi sifatida tashkil etilgan. Bino maydoni 35 000 m². Shahar markazida joylashgan. 1931-yildan beri Ispaniya milliy yodgorligi.
Tarixan Ispaniyaning janubida joylashgan port shahri Almeriya savdo jihatidan muhim strategik ob’ekt boʻlgan. Turli davrlarda shaharga rimliklar, karfagenliklar, finikiyaliklar egalik qilganlar. Biroq rivojlantirishga eng katta hissani musulmonlar qoʻshdilar. 955-yilda Alkasaba de Almeriya qal’asi qurilishiga birinchi tosh qoʻyildi, dastlab qoʻriqlash minorasi va qal’a devorlari qurildi, keyinchalik qal’a xalifalik qarorgohiga aylandi va eng katta tongni XI-asrda xalifa Al-Jayronligida eng rivojlanish davri boʻlib, Andalusiyaning savdo markaziga aylandi.
Qal’aning bir necha darajalari bor. Pastki qavat harbiy lager vazifasini bajargan (hozir u yerda bogʻlar oʻsadi), oʻrta qavati xalifalik hukumatiga berilgan, qavatlar harbiy istehkomlar bilan jihozlangan kuzatuv zinapoyasi bilan oʻzaro bogʻlangan. Qal’a seysmik xavfli hududda joylashgan boʻlib, mavjudligida vaqti-vaqti bilan zilzilalarga duchor boʻlgan, bu infratuzilma ob’ektlariga salbiy taʼsir koʻrsatgan, ularning aksariyati hozir vayronaga aylangan, bugungi kungacha musulmon binolaridan faqat Xalifaning quduqlari yaxshi holatda saqlanib qolgan.
1489-yilda katoliklar Alkazabani musulmonlar qoʻlidan jang bilan tortib olgach, qalʼaning yuqori qavati qurilgan, unga harbiy maqsadlarda artilleriya joylashtirilgan. 1524-1562-yillarda qal’a hududida gotika uslubidagi Kafedra sobori qurilgan, ibodatxonaning asosi butunlay qayta qurilgan Islom masjidi boʻlib, qurilish meʼmori Diego de Siloe edi.
Turli vaqtlarda qal’a hududida badiiy filmlar suratga olingan: „Johil Konan“, „Indiana Jons va oxirgi salib yurishi“, „Hech qachon hech qachon dema“. HBO telekanalining „Taxtlar oʻyini“ (2015-2018) teleserialida ishlash paytida, oʻylab topilgan Dorn qirolligiga tegishli boʻlgan sahnalar suratga olingan.
Yana qarang
Manbalar
uz.wikipedia.org