Aleksey Vasilyev
Aleksey Aleksandrovich Vasilev (1907-yil 30-sentyabr, Samarqand, Rossiya imperiyasi – 1975-yil 25-mart, Kishinyov, Moldaviya SSR) – sovet Realist rassomi, Moldaviya SSR xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi.
Hayoti
Aleksey Vasilyev Samarqandda oʻqituvchi oilasida tugʻilgan. 1912-yilda oilasi bilan Pishpekka koʻchib kelgan. 1918-yildan Aleksey Vasilev Pishpekda professional rassom V.V.Obrazsov ustaxonasida rassomchilik boʻyicha tahsil oladi va 1926–1927-yillarda Moskvaga koʻchib oʻtadi. 1927-yildan u Moskva akademik sanʼat maktabida E.N.Yakub bilan, soʻngra (1928-yildan) Leningrad oliy sanʼat va texnika institutida Favorskiy va Gerasimov bilan oʻqidi. 1927–1934-yillarda u „mineral boʻyoqlar“ mavzusidagi maqolalar muallifi L.K.Martens tomonidan tahrirlangan 26 jilddan iborat „Texnik entsiklopediya“ ni tuzishda qatnashdi. 1935-yilda Fedorov-Davydov rahbarligida Davlat Tretyakov galereyasida aspiranturani tamomlagan.
Aspiranturani tugatgandan soʻng, hali 30 yoshga toʻlmagan Aleksey Vasilev Qirgʻizistonga yuborildi. U bolaligi oʻtgan shahar Frunze shahrida (hozirgi Bishkek) yangi tashkil etilgan badiiy galereyaning birinchi direktori etib tayinlandi. Keyinchalik u Sibirning bir qator shaharlarida, xususan, Xabarovsk va Anadirda muzey ishlarini tashkil etishda ishtirok etdi. 1941-yilda u Ribbentrop va Molotov pakti boʻyicha Moldaviya SSRga yangi qoʻshilgan hududlariga yuborildi. Lekin tez orada, nemislar hujumi natijasida u yerni tark etishga majbur boʻldi. Moldova ozod etilgandan soʻng, u birinchilardan boʻlib, oldinga siljigan armiyaga ergashib, mintaqaga qaytib keldi va birinchi tashkiliy qurultoyda Moldova Sovet rassomlari uyushmasi raisi etib saylandi.
Keyingi yillarda A.A.Vasilev Moldaviya SSRdagi deyarli barcha badiiy ishlarga rahbarlik qildi, nafaqat Respublika Rassomlar uyushmasiga, balki (1961–1966-yillarda) I.E.Repin nomidagi Kishinyov rassomlik bilim yurtiga ham rahbarlik qildi. Xitoyga rasmiy badiiy tashriflar bilan borgan.
1967-yilda Vasilev nafaqaga chiqdi. Ikki yildan soʻng I.Shvedovning uning ijodiga bagʻishlangan monografiyasi nashr etildi. U haqidagi ikkinchi biografik kitob 1979-yilda rassomning qizi Natalya Alekseyevna Vasilyeva tomonidan nashr etilgan.
Oʻz navbatida, A.A.Vasilevning oʻzi ham hamkasbi, realist rassom I. F. Titov haqida monografiya yozgan.
Rassom Vasilev 1975-yilda Kishinyovda vafot etdi.
Ijodi
Rassom sifatida A.A.Vasilev realizm janrida ishladi. Hayotdan ishlangan koʻplab manzara va janrli sahnalar muallifi, unda ustozi A.M.Gerasimovning taʼsiri seziladi. Vasilevning asarlari postsovet mamlakatlaridagi koʻplab yirik muzeylar kolleksiyalarida saqlanadi. Ularning aksariyati Kishinyovdagi Moldova Respublikasi milliy tasviriy sanʼat muzeyida saqlanmoqda. 2018-yilda Kishinyovda A.A.Vasilev ijodiga bagʻishlangan badiiy albom nashr etildi.
Adabiyotlar
Manbalar
uz.wikipedia.org