Akebia quinata




Akebia quinata , odatda shokoladli tok , besh bargli shokoladli tok , yoki besh bargli akebiya sifatida tanilgan, vatani Yaponiya, Xitoy va Koreya, AQShning sharqiy qismida Jorjiya, Michigan, Massachusetsgacha boʻlgan hududda oʻsadi. Akebia quinata koʻpincha tepaliklarda, toʻsiqlarda, daraxtlarda, oʻrmon chetlari va daryolar boʻyida va togʻ yonbagʻirlarida oʻsadi.




Tavsif



Akebia quinata togʻda oʻsuvchi doimiy yashil buta boʻlib, boʻyi 10 metrgacha yetadi. Barglari uchida tishli beshta ellips yoki obovatsimon varaqlardan iborat palmasimon murakkab shaklda. Poyalari yasmiqsimon kulrang-jigarrang rangda. Gullari shokolad xidli, gulbandda toʻplangan uch yoki toʻrtta gulbardan iborat. Mevalar kolbasa shaklidagi dukkaklar boʻlib, meva eti isteʼmol qilinadi.



Foydalanish



Meva tarkibida oq ajdar mevasiga oʻxshash shirin yumshoq eti mavjud boʻlib, asosan Yaponiyada isteʼmol qilinadi. Bir oz achchiq taʼmga ega qobigʻi ziravor sifatida ishlatiladi. Poyalari savat toʻqishda ishlatiladi.


Oʻsimlik poyasida taxminan 30 % kaliy tuzlari mavjud boʻlib, diuretik taʼsirga ega 


Meva anʼanaviy xitoy tabobatida siydik yoʻllari infektsiyalari, laktatsiya jarayoni buzilishi va revmatoid artritni davolash uchun foydalaniladi.




Kultivatsiya



Akebia qurgʻoqchilikka chidamli boʻlsa-da, yaxshi drenajli qumli tuproqlarni va muntazam sugʻorishni afzal koʻradi. Baʼzi hududlarda oʻsimlik invaziv turlardan saqlanish kerak. Bu tur butun Buyuk Britaniya va Yevropada (-15 dan −20 ° C gacha) haroratga chidamli oʻsimlik hisoblanadi. AQShda u 4-9 chidamlilik zonalarida oʻsadi.



Etimologiya



Akebia soʻzi yapon tilidagi „akebi“ dan kelib chiqqan.


Quinata soʻzi „beshga boʻlingan“ degan maʼnoni anglatadi.



Galereya




Manbalar









uz.wikipedia.org

Uzpedia.uz