Ahmad Ali Enayetpuriy
Ahmad Ali Enayetpuri (bengalcha: আহমদ আলী এনায়েতপুরী) Bengal yozuvchisi, jurnalisti va siyosatchisi hisoblanadi.
Ilk faoliyati va taʼlimi
Ahmad Ali 1898-yil 21-yanvarda Bengaliya prezidentligi Jessor tumanidagi Enayetpur qishlogʻida bengal musulmon oilasida tugʻilgan. Oilaning kelib chiqishi asli iroqlik boʻlgan. Otasi Shoh Abed Ali (vaf. 1956) mavlono bo‘lib, onasining ismi Sayoda Xotun edi.
Shajiali quyi boshlang‘ich maktabida Pandit Dvijabar Charkabarti va boshqalar qo‘lida o‘qigan. Shundan soʻng u Jessor tumani maktabiga oʻqishga kiradi va 8-sinfgacha oʻqiydi. Otasi Alining qiziqishi yo‘qligini tushunib, uni Kalkutta Alia madrasasiga o‘qishga kiritadi. Ahmad Ali Kalkuttada islom ilmini tamomlagan hamda Mavlono Gul Muhammadxon va Mavlono Bashir Ahmad davrida arab tilini o‘rgangan. Ammo Ahmad Ali madrasada oʻqishni tamomlash oʻrniga Furfura Sharifning birinchi piri Muhammad Abu Bakr Siddiqning taʼsiri ostiga tushib qoladi. Siddiq unga islom ilohiyoti, fors va urdu tillaridan saboq bergan. Enayetpuriy keyinchalik ingliz tilini ham mustaqil oʻrganadi va Shamsul Ulamo unvoniga sazovor boʻladi. Oradan koʻp oʻtmay, piri unga Islomga daʼvat qilib, omma oldida nutq soʻzlashni buyuradi.
Faoliyati
Enayetpuriy 1924-yilda „Sariat“ (shuningdek, Sariyat deb ham ataladi) oylik jurnaliga asos solib, uning muharriri boʻldi. U gazeta nomini „Sariat-i-Islom“ deb o‘zgartirdi. Bu Kalkuttadagi yagona hanafiy nashri hisoblangan. Ahmad Ali 32 yil davomida „Sariat-i-Islom“ning muharriri bo‘lib ishlagan. 1934-yilda Britaniya Hindistoni unga Xon Sohib unvonini beradi. U Jessore tuman kengashi aʼzosi boʻlib ishlagan.
1937-yilda Bengal qonunchilik assambleyasiga Jenaidah saylov okrugidan Butun Hindiston musulmonlar ligasi nomzodi sifatida saylangan. Assambleyada u boshlangʻich taʼlimni bepul qilish toʻgʻrisidagi qonun loyihasini kiritdi. Ahmad Ali 1938-yilda Xon Bahodir unvoni bilan taqdirlangan.
Vafoti
Enayetpuriy 1959-yil 4-yanvarda Sharqiy Bengaliya, Pokiston, Jessor tumanidagi Enayetpur shahrida vafot etdi.
Manbalar
uz.wikipedia.org