Afrika Futbol Konfederatsiyasi
Afrika Futbol Konfederatsiyasi yoki qisqacha
CAF (fransuzcha: Confédération Africaine de Football, arabcha: الاتحاد الأفريقي لكرة القدم), Afrikadagi futbol, futzal va plyaj futboli assotsiatsiyasining maʼmuriy va nazorat qiluvchi organidir.
Tarixi
Afrika Futbol Konfederatsiyasi 1957-yil 8-fevralda Sudanning Xartum shahridagi Grand Hotel mexmonxonasida Misr, Efiopiya, Janubiy Afrika va Sudan milliy futbol assotsiatsiyalari FIFA Kongressida yuqorida qayd etilgan futbol, futzal va plyaj futboli sport turlari boʻyicha rasmiy muhokamalardan soʻng tashkil etilgan. Afrika Futbol Konfederatsiyasini tuzish toʻgʻrisidagi keyingi muzokaralar 1956-yil 7-iyunda Portugaliyaning Lissabon shahridagi Avenida mehmonxonasida boʻlib oʻtdi.
Afrika Futbol Konfederatsiyasi jahon futbol boshqaruvi organining oltita qitʼa konfederatsiyasidan biri, FIFA, CAF Afrika milliy futbol assotsiatsiyalarini ifodalaydi. Afrika Futbol Konfederatsiyasi Afrikadagi terma jamoalar va klublar qitʼa musobaqalarini boshqaradi va mukofot pullari, qoidalar va bunday musobaqalarni translyatsiya qilish huquqini nazorat qiladi. Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) uchun 2026-yildan boshlab FIFA Jahon chempionatida 9 ta joy ajratadi. Shuningdek, Afrika Futbol Konfederatsiyasi FIFA Jahon chempionatining soʻnggi ikki oʻrinlarini (46+2) aniqlash uchun oltita jamoa ishtirokidagi qitʼalararo pley-off turniri qoʻshilishi bilan 10 ta oʻrin olish imkoniyatiga ega boʻlishi mumkin.
Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) ning shtab-kvartirasi Sudan Futbol Assotsiatsiyasi ofislarida yongʻin kelib chiqgunga qadar Xartum shahrida joylashgan edi. Ammo, keyin Afrika Futbol Konfederatsiyasi shtab-kvartirasi Misrning Qohira shahri yaqiniga koʻchirildi. Afrika Futbol Konfederatsiyasi shtab-kvartirasida Youssef Mohamad birinchi bosh kotib va birinchi prezident Abdel Aziz Abdulloh Salem edi. Afrika Futbol Konfederatsiyasi shtab-kvartirasining maʼmuriy markazi 2002-yildan beri Misrning Qohira shahridagi faoliyat olib bormoqda. Hozirgi vaqtda Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) 54 ta aʼzo assotsiatsiyaga ega. Ularning barchasi toʻliq aʼzolar, Zanzibar va Reunion esa assotsiatsiya aʼzolaridir (quyida CAF aʼzolari va zonalari boʻlimiga qarang). Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) ning hozirgi prezidenti Janubiy Afrikadan Patrice Motsepe boʻlib, u 2021-yil 12-martda Marokashning Rabot shahrida boʻlib oʻtgan raqibsiz saylovlarda saylangan.
CAF madhiyasi
2017-yil 18-sentabrda Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) barcha afrikalik bastakorlar oʻrtasida Afrikaning madaniy merosi va musiqasini aks ettirish uchun oʻz madhiyasini yaratish maqsadida tanlov eʼlon qildi. Ushbu tanlovda tanlangan madhiyaning bastakori hozirgacha nomaʼlum va uzunligi 74 soniyani tashkil qiladi. Bu madhiya birinchi marta 2008-yil 16-yanvarda saytda eʼlon qilindi. Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) madhiyasi har bir rasmiy CAF musobaqasi uchun kirish qoʻshigʻi hisoblanadi. Bundan tashqari, Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) madhiyasi WAFU, COSAFA va CECAFA kabi CAF sub-konfederatsiyalarining har bir rasmiy musobaqalari uchun ishlatiladi.
Hozirgi rahbariyat
Manbalar:
CAF aʼzolari va zonalari
Aʼzolar
Musobaqalar
CAF musobaqalari
Xalqaro
Erkaklar terma jamoalari uchun asosiy musobaqa 1957-yilda boshlangan Afrika Millatlar kubogi hisoblanadi . 2009-yilda Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) erkaklar terma jamoalari uchun yana bir musobaqa — Afrika Millatlar chempionatini tashkil qilishni boshladi. Bu musobaqada Afrika Futbol Konfederatsiyasi aʼzolarining oʻz milliy ligalarida oʻynaydigan futbolchilari ishtirok etdi. Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) shuningdek, 20 yoshgacha va 17 yoshgacha boʻlgan yoshlar darajasidagi milliy musobaqalarni oʻtkazadi. Ular mos ravishda FIFA U-20 Jahon kubogi va FIFA U-17 Jahon kubogi uchun saralash turnirlarida oʻzaro raqobatlashishadi.
Ayollar terma jamoalari uchun Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) ular tashkil topgan yili (1991-yil)boshlangan tegishli FIFA tomonidan tashkil etilgan turnirlar uchun saralash turnirlari sifatida xizmat qiluvchi musobaqalarni oʻtkazadi. 2022-yil holatiga koʻra, 1991-yilda katta terma jamoalar uchun boshlangan Ayollar oʻrtasidagi Afrika Millatlar kubogi 4 ta jamoani FIFA ayollar oʻrtasidagi Jahon chempionatiga saraladi va musobaqada qitʼa vakillari chempion boʻldi. 2002-yilda boshlangan Afrika U-20 ayollar o‘rtasidagi Jahon chempionati saralash turniri va 2008-yilda boshlangan Afrika U-17 Ayollar Millatlar kubogining har biri chempion bo‘lmaydi. Bu musobaqalar FIFA U-20 Ayollar Jahon chempionatida ishtirok etish uchun 2 ta jamoani saralaydi.
Klub
Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF), shuningdek, Afrikadagi ikkita asosiy klub musobaqasini oʻtkazadi:
CAF Chempionlar Ligasi , birinchi marta 1964-yilda
Afrika chempionlar klublari kubogi (yoki shunchaki
Afrika kubogi ) sifatida oʻtkazilgan
2004-yilda boshlangan
CAF Konfederatsiya kubogi . 12 ta eng yaxshi milliy assotsiatsiyalarning jamoalari oʻrtasida oʻtkaziladi.
CAF Chempionlar ligasi gʻoliblarini CAF Konfederatsiya kubogi gʻoliblariga qarshi qoʻyadigan CAF Superkubogini 1993-yilda oʻtkazish boshlangan.
Klublar oʻrtasidagi Afro-Osiyo chempionati OFK bilan hamkorlikda CAF Chempionlar ligasi gʻoliblari va AFC gʻoliblari oʻrtasida tashkil etildi. Klublar oʻrtasidagi soʻnggi Afro-Osiyo chempionati 1998-yilda boʻlib oʻtgan.
CAF Ayollar Chempionlar Ligasi 2020-yil 12-sentyabrda tashkil etilgan.
Hozirgi unvon egalari
Musobaqa gʻoliblari
Homiylik
2004-yil oktyabr oyida Janubiy Afrika telekommunikatsiya giganti MTN Group 12,5 million AQSh dollari qiymatidagi Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) musobaqalariga homiylik qilish uchun 4 yillik shartnoma imzoladi.
MTN ning shartnomasi muddati tugagach, fransuz telekommunikatsiya giganti Orange 2009-yil iyul oyida Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF) musobaqalariga homiylik qilish uchun 100 million yevro qiymatidagi 8 yillik keng qamrovli uzoq muddatli nomaʼlum shartnoma imzoladi.
2016-yilning 21-iyulida Fransiyaning energetika va neft giganti Total bosh homiy sifatida Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF)ga 950 million yevrolik 8 yillik homiylik paketi berdi. Total 2021-yilda TotalEnergies nomini oldi, ammo uning CAF bilan homiyligi yangi nom ostida davom etdi.
Hozirgi asosiy CAF homiylari:
FIFA Jahon reytingi
Yil jamoasi
Boshqa reytinglar
Afrika klublarining CAF umumiy reytingi
Quyidagi klublar CAF musobaqalarida eng yaxshi 10 ta klub hisoblanadi.
Mamlakat boʻyicha
Quyidagi jadvalda klublari kamida bitta CAF musobaqasida gʻolib chiqqan barcha mamlakatlar roʻyxati keltirilgan. Misr klublari jami 41 ta unvonga ega boʻlgan eng muvaffaqiyatli klub hisoblanadi. Misr klublari Chempionlar klublari Afrika kubogi/CAF Chempionlar ligasi (16), hozirda tugatilgan Afrika kubogi egalari kubogi (8), CAF Superkubogi (12) va hozirda tugatilgan Afrika kubogida rekord darajadagi gʻalabalarga ega. Klublar oʻrtasidagi Osiyo chempionati (3), ikkinchi oʻrinda 24 ta chempionlik bilan Tunis klublari va hozirda tugatilgan CAF kubogida eng koʻp gʻalaba qozongan (4). Uchinchi oʻrinda Marokash klublari 23 ta chempionlikni qoʻlga kiritgan va ular CAF Konfederatsiya kubogida eng koʻp gʻalaba qozongan (7).
Afrika klublarining CAF umumiy reytingi
Reytinglar Afrika jamoalarining 1964-yilda birinchi Afrika chempion klublari kubogi tashkil etilganidan beri FIFA yoki CAF tomonidan tashkil etilgan xalqaro klub turnirlaridagi ishtiroki davomida to‘plagan ochkolari asosida CAF tomonidan hisoblab chiqiladi
Plyaj futboli terma jamoalari
Reytinglar Beach Soccer Worldwide (BSWW) tomonidan hisoblanadi. Eng yaxshi oʻntalik, oxirgi marta 2018-yil 12-martda yangilangan (Wayback Machine saytida 2019-10-23 sanasida arxivlangan)
Turnirning asosiy rekordlari
Afsona
Har bir turnir uchun mezbon davlat bayrogʻi va har bir final turniridagi jamoalar soni (qavs ichida) koʻrsatilgan.
FIFA Jahon chempionati
FIFA futzal boʻyicha jahon chempionati
Ayollar uchun Olimpiada oʻyinlari
Ayollar oʻrtasidagi Afrika Millatlar kubogi
FIFA U-20 erkaklar oʻrtasidagi jahon chempionati
FIFA U-20 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati
FIFA U-17 Jahon chempionati
FIFA U-17 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati
FIFA futzal boʻyicha jahon chempionati
FIFA plyaj futboli boʻyicha jahon chempionati
Oldingi turnirlar
FIFA Konfederatsiyalar kubogi CAF asrning eng yaxshi futbolchilari
Asrning eng yaxshi oʻyinchisini tanlash uchun ovoz berishda uchta toifa mavjud.
CAF asrning eng yaxshi erkak futbolchisi,
CAF asrning eng yaxshi darvozaboni
CAF asrning eng yaxshi ayol futbolchisi
Yuqoridagi nominatsiyalar gʻoliblari (eng yaxshi oʻyinchilar va darvozabonlar) „World Football Gala 1999“da taqdirlanishdi.
CAF oltin yubileyning eng yaxshi oʻyinchilari roʻyxati
2007-yilda CAF onlayn soʻrovnomaga koʻra oltin yubiley yoki CAF tashkil etilganining 50 yilligini nishonlash doirasida 1957-yildan 2007-yilgacha oʻynagan eng yaxshi 30 afrikalik futbolchilar roʻyxatini eʼlon qildi.
Xalqaro toʻpurar futbolchilar
Yana qarang
Manbalar
uz.wikipedia.org