A.E.I.O.U.

A.E.I.O.U (baʼzan A.E.I.O.V. shaklida ham uchraydi) — ramziy birlashma Frederick III (1415-1493) tomonidan yaratilgan va tarixan Gabsburglar tomonidan shior sifatida ishlatilgan. Bu dunyoga mashhur va, ehtimol, barcha shiorlar ichida eng mashhurlaridan biri hisoblanadi. Frederick III ning daftaridagi bir eslatma (1666-yilda topilgan), garchi bir qoʻli boʻlmasa ham, uni nemis va lotin tillarida „Butun dunyo Avstriyaga boʻysunadi“ deb tushuntiradi (Alles Erdreich ist Österreich untertan yoki Austriae est imperare orbi universo). Frederik odatda Burg Wiener Neustadt kabi binolar loyihasini imzolagan yoki Graz sobori, shuningdek, grafemli boshqa ob’ektlar qurilish loyihalarini tasdiqlagan. 2017-yildan boshlab, A.E.I.O.U. 1751-yilda tashkil etilgan Teresian Harbiy Akademiyasining shiori sifatida qoʻllanilib kelinmoqda. Bu shior Federal kantslerdagi kansler idorasi devoriga ham yozilgan.

Izoh

Frederick III besh harfli monogrammani birinchi marta 1437-yilda Styria gertsogi boʻlganida qoʻllagan. Uning daftaridagi bir eslatma (1666-yilda topilgan), garchi bir qoʻlda boʻlsa ham, uni nemis va lotin tillarida „Butun dunyo Avstriyaga boʻysunadi“ deb tushuntiradi(Alles Erdreich ist Österreich untertan yoki Austriae est imperare orbi universo).

Keyinroq o‘sha daftardagi boshqa bir parchada bir juft sheʼrning birinchi misrasidagi so‘zlarning bosh harflari sifatida harflar ketma-ket qo‘llanilgan, maʼnosi: „Meni tanlaganlar sevadi, nohaqlar uchun qasos oluvchilarni tayinlaganman.“ (lotin tilida: amor electis, iniustis ordinor ultor koʻrinishida).

Boshqa talqinlar, jumladan, zamonaviy geraldistlar tomonidan ham berilgan. Bir nechta tushuntirishlar lotincha iboralardan siyosiy shior sifatida olingan degan taxminga asoslanadi:

Frederick III bu qisqartmani u hali Avstriya Archgertsogligining hukmdori boʻlmaganida yozganl va oʻsha paytda Styria Avstriyadan butunlay ajralib chiqqan edi. Keyingi asrgacha Styria uning bir qismi hisoblanmaganligi sababli, bu jumlada „Avstriya“ atamasi — Avstriyani hudud yoki millat sifatida anglatmaydi, balki „Avstriya uyi“, yaʼni Gabsburglar sulolasi degan maʼnoni beradi.

Mazkur monogramma asrlar davomida lotin va nemis tillarida 300 dan ortiq variantda talqin qilishga urinilgan; Ushbu versiyalarning aksariyati hozirgi Avstriya yoki keng qamrovli Gabsburg monarxiyasining shioriga ishora qiladi.

A.E.I.O.U.

Izoh

Gallereya

Yana qarang

Manbalar

Adabiyotlar