Abu Ubayd Qosim ibn Sallom





Abu Ubayd Qosim ibn Sallom Xurosoniy Haraviy (arab. أبو عبيد القاسم بن سلاّم الخراساني الهروي, 770–838) – arab filologi, lugʻatshunoslik, Qurʼon ilmlari, hadis va fiqhga oid koʻplab kitoblar muallifi.


U Hirotda vizantiyalik qulning oilasida tug‘ilgan. U o‘z ona shahrini tark etib, Basra maktabida Asma’iy (vafoti 213/828), Abu Ubayda (vafoti 210/825) va Abu Zayd Ansoriy (vaf. 214 yoki 215/830-831) hamda Kufa maktabida Abu Amr Shayboniy (vafoti 210/825), Kisoʼiy (vafoti 189/805) kabi ko‘plab mashhur filolog olimlardan tahsil olgan.


U birinchi boʻlib tajvid ilmining yozma shaklini ishlab chiqan, tajvid qoidalariga alohida nomlar bergan va buni oʻzining “al-Qiroat” nomli kitobida yozgan. Asarida 25 ga yaqin qori, jumladan 7 mutavotir qori haqida toʻxtalib oʻtgan. Abu Ubayd tajvidni har bir avlod qorilari orqali uzatiladigan, aniq qoidalari, atamalariga ega boʻlgan fanga aylantirgan. U Qur’onning dastlab nozil qilingan, ammo hozir oʻqilmaydigan oyatlari haqida ma’lumotlar keltirgan .



Muhim asarlari


• “Kitob al-amvol” (Daromadlar kitobi)


• “Kitob al-nosix val-mansux” (Nosix va mansux kitobi)


• “Kitob fazoil al-Qur’on” (Qur’oni karimning fazilatlari haqidagi kitob).



Manbalar








uz.wikipedia.org

Uzpedia.uz