Abdulqohir al-Jurjoniy





Abu Bakr, Abdulqohir ibn Abdurrahmon ibn Muhammad al-Jurjoniy (1009-1078 yoki 1081 milodiy [400 — 471 yoki 474 hijriy]);"An-Nahaviy" (grammatik) laqabli, u mashhur fors arab tili grammatikachisi, musulmon shofeʼiylarining adabiyot yozuvchisi va al-Ash’ariyning izdoshi boʻlgan. U grammatika va ritorika boʻyicha bir qancha mashhur asarlar yozgan, masalan "Mi, ut Ạmil" va "Al-Jumal" — arab sintaksis boʻlimiga kirishlar nomli- hamda "Al-Mugʻniy" nomli uch jilddan iborat sharh kitobini yozgan.


Al-Jurjoniy oʻzining tugʻilib oʻsgan shahri Eronning Goʻrgan shahrini hech qachon tark etmagani, shu bilan birga ilm al-balagʻa (balogʻat va notiqlik sanʼati) va ilm al-bayon (arab ritorikasining majoziy til bilan bogʻliq boʻlimi) kabi egizak ilmlar boʻyicha obroʻ-eʼtibor qozonganligi aytiladi. Uni koʻrgani sayohat qilgan koʻplab arab olimlariga yetib borgan. Uning ushbu mavzularga bagʻishlangan ikkita kitobi — "Asror al-balohah" (Ritorika sirlari) va "Dalohil al-Ijoz fi-l-Quron" (Qur'onning mo''jizaviy takrorlanmasligi to'g'risidagi dalillar) al-Jurjoniyning oʻtmishdoshlari, siymosi, grammatikasi taʼsirini koʻrsatadi. tanqidchi Abi Helal al-Askariy al-Balagiy va tilshunos va adabiyot nazariyotchisi Abu Ali al-Forisiy, al-Idah (Tushuntirish) muallifi. Ali al-Forsiyning jiyani Abu al-Husayn Muhammad ibn al-Hasan ibn Abd al-Varat al-Navaviy al-Jurjoniyning ustozi boʻlib, uning qoʻlida al-Idani oʻrgangan va u haqida oʻttizta asar yozgan. "al Magʻna fi Sharh al-Idah" nomli jildli tafsir asari.




Tanqidiy fikrlar



"The Swiss linguist Saussure's theory of deconstruction is preceded by Abd al-Qāhir al-Jurjānī’s theory of deconstruction."

— Muhammad Abdul Mun'em Khafagi, Asrar al-Balaghah (1972)"There is a similarity between these (al-Jurjānī and Noam Chomsky) two men."

— Muhammad Abdul Muttaleb, Issues of Modernism in the Works of Abd-al-Qāhir al-Jurjānī (1995)

Nashrlar




Maʼlumotnomalar




Bibliografiya




Havolalar










uz.wikipedia.org

Uzpedia.uz