Abdulloh ibn Saba

Andoza:Персона/Ислам
Abdulloh ibn Sabo al-Himyoriy ) Ali ibn Abu Tolib toʻgʻrisida “haddan tashqari” qarashlarni targʻib qilgan birinchi shia mazhablaridan biri — saboiylarning timsoli. Uni onasi Ibn as-Sauda ("qoraning o'g'li"), shuningdek, Ibn Vahb va Ibn Harb deb atashgan.

Biografiya

Musulmon tarixchilarining xabar berishicha, Abdulloh ibn Saba yamanlik yahudiy boʻlib, islomni qabul qilganini e’lon qilgan, lekin aslida musulmon boʻlmagan. Abdullohning yahudiy ildizlari shialarning muxoliflariga “ rofidiylik asoslari yahudiylardan oʻzlashtirilgan” deb ta’kidlashlariga asos boʻldi. U xalifalikda uchinchi xalifa Usmon ibn Affonning oʻldirilishiga sabab boʻlgan gʻalayonlarning asosiy tashkilotchilaridan biri edi. U Ali ibn Abu Tolibni hamdardlik obyekti qilib tanladi. U Alining faol siyosiy tarafdori edi, uning foydasiga faol tashviqot olib bordi .

Tavrotga ishora qilib, har bir payg'ambarning ruhiy vasiyat (vasi) merosxo'ri bo'lishi kerakligini ta'kidladi . U birinchi xalifalardan ochiqchasiga voz kechdi va Ali ibn Abu Tolibni paygʻambarning yagona qonuniy davomchisi deb e’lon qildi.

Ali Abdulloh ibn Sabo Alini Alloh taoloning timsoli deb e’lon qilganini eshitib, uni bir guruh fikrdoshlar bilan birga qatl qilishga qaror qildi, lekin Ibn Abbos uni bu qadamdan qaytardi. Keyin Ali Abdullohni Madinaga yubordi (Ktesifon). Ali ibn Abu Tolib vafotidan so'ng, u Alining aslida o'lmaganini, balki Iso (Iso) kabi osmonga ko'tarilganini va Alining o'rniga boshqa bir kishi o'ldirilganligini aytdi. Alining o'zi (raja) adolatni o'rnatish uchun erga qaytadi deb aytadi . Ayrim mualliflar Abdulloh ibn Sabani Alining imomatini “toʻxtatish” (tavakkuf) gʻoyasining birinchi targʻibotchisi deb bilishgan .

Adabiyotlar

uz.wikipedia.org