Abdulloh al-Qaysiy

Abu Muhammad Abdulloh ibn Muhammad ibn Qosim ibn Hilol bin Yazid ibn Imron al-Absiy al-Qaysiy (arabcha: عبدالله القيسي) ilk musulmon huquqshunosi va ilohiyotchisi boʻlgan.

Hayot yoʻli

Islomiy Ispaniyada tugʻilgan Ibn Qosim bir muddatga Iroqqa koʻchib oʻtdi va Dovud az-Zohiriydan tahsil oldi. U molikiy musulmon fiqh maktabini tark etib, zohiriylar bo‘limiga o‘tdi hamda Christopher Melchert tomonidan mintaqadagi birinchi zohiriy deb hisoblangan. Ibn Qosim ustozining kitoblarini qoʻlda koʻchirgan hamda ularni Andalusiya boʻylab tarqatishga mas’ul boʻlgan.

Ibn Qosim islom taqvimi boʻyicha hijriy 272-yilda vafot etgan, Grigoriy taqvimi boʻyicha bu taxminan 885 yoki 886-yilga toʻgʻri keladi.

U keyinchalik zohiriy huquqshunos Ibn Hazm tomonidan Ruvaym, Ibn al-Mugʻallis va Munzir ibn Said al-Ballutiy bilan birga islom huquqining zohiriy maktabining asosiy tarafdorlaridan biri sifatida qayd etilgan. Ibn Hazm ham maktabning dastlabki yirik olimlaridan boʻlgan, u Ibn Qosimning saʼy-harakatlarini mohiyatan jonlantirgan; Balluti kabi avvalroq zohiriy boʻlganlar oʻz qarashlarini oʻzgalar fikridan yashirganlar.

Manbalar

uz.wikipedia.org